Andijon mashinasozlik instituti “sanoat ishlab chiqarishni tashkil etish” kafedrasi

Xisobot davri boshiga bulgan TMZ koldigi +Kelib tushishgan TMZ=
Sotishga tayyor TMZ tannarxi-Xisobot davri oxiriga bulgan TMZ koldigi =Sotilgan TMZ tannarxi
Davriy xisobga olish tizimini kullaganda, tovar - moddiy zaxiralarning balans schyotlaridagi koldigi inventarizatsiya yakuniga qadar boshlang’ich darajada qoladi. TMZning butun xarakati xarajatlarning vaqtinchalik schyotlarida aks ettiriladi. Masalan, materiallarning xaridi “Asosiy moddiy zaxiralar” balans schyotida emas, balki “Materiallar xarid qilish buyicha xarajatlar” schyotining debetida aks ettiriladi. Xisobot davrining oxirida TMZ qolidiqlarining inventarizatsiyasi natijalariga asosan TMZni xisobga olish balans schyotlarining debetlanishi yoki kreditlanishi, “Tovar - moddiy zaxiralar buyicha tuzatishlar” yoki “Materiallar xarid kilish buyicha xarajatlar” schyotlari bilan korrespondentlikda tuzatuvchi o’tkazma beriladi. TMZlar kirimini aks ettirish uchun hisobot davri davomida ishlatilgan vaqtinchalik schyot davr oxirida yopiladi va sotilgan tovarlar tannarxi schyotiga olib boriladi. Butun xisobot davri davomida sotilgan TMZning tannarxi “TMZ buyicha tuzatishlar” schetining koldigiga tuzatilgan, “Materiallar xarid kilish buyicha xarajatlar” schyotining debeti buyicha yigilib boradi.
Debet Sotilgan tovarlar tannarxi
Kredit Materiallar xaridi bo’yicha vaqtinchalik schyot
TMZni davriy xisobga olish tizimi asosan ulgurji va chakana savdo korxonalari, xizmat kursatish soxasi korxonalari, kichik assortimentdagi xom ashyo, material va oddiy texnologik jarayondan foydalanib, bir turdagi maxsulot ishlab chikaruvchi sanoat korxonalarida kullaniladi.


3-§. Materiallarning ombor xo’jaligining buxgalteriya hisobi va ularni inventarizatsiya qilish tartibi. Xo’jalik jihozlari va inventarlar hisobining hususiyatlari.

Materiallarni korxona omborida va buxgalteriyasida hisobga olish tartibi materiallar hisobini yuritish usuliga bog’liq. Materiallar hisobining eng qulay usuli bo’lib operativ – buxgalteriya (salьdo) usuli hisoblanadi. Bundan tashqari amaliyotda materiallar xisobining moddiy-javobgar shaxslarning hisobotlari yordamida son-summa usulidan ham foydalanish mumkin.