Andijon davlat universiteti mirzakarimov h. Kurash turlari va uni o

SHtange sinamasi quyidagicha o‘tkaziladi: o‘tirgan holda chuqur nafas olinib chiqariladi, so‘ng yana nafas olinadi va og‘iz, burun berkitilib nafas tutiladi. Sog‘lom lekin sport bilan shug‘ullanmaydigan insonlar nafasni 40-55 soniya ushlab tura oladilar. Kurashchilar esa nafasni 60-90 soniya tutib turishlari mumkin. Demak jismoniy tayyorgarlik darajasi yuqori va sog‘lom kurashchilar nafas tutib turish muddati uzoq bo‘ladi. SHunga qaramay jismonan charchoqda nafas tutib turish davomiyligi uncha cho‘zilmaydi.
Genche sinamasi ham nafasni ushlab turish bilan bajariladi. Bunda nafas ushlab turish, o‘pkadan barcha havo chiqarilgandan so‘ng bajariladi. Bu holatda ham sog‘lom lekin sport bilan shug‘ullanmaydigan insonlar ko‘rsatkichi 25-30 soniya bo‘lsa, kurashchilar ko‘rsatkichi esa 40-60 soniyaga teng bo‘ladi.
Bo‘y uzunligi - jismoniy mashqlar va sport mashg‘ulotlari ta’sirida yaxshi rivojlanadi. Bo‘y o‘sishi qizlarda 17-20 yoshgacha, o‘g‘il bolalarda 18-24 yoshgacha davom etadi. SHu bilan birga bo‘yning uzunligi irsiy xususiyatlarga ham bog‘liq bo‘ladi. Bo‘y uzunligi har yarim yilda o‘lchanishi mumkin. Bo‘y uzunligi ertalab o‘lchanadi. Kechga yaqin bo‘y ko‘rsatkichlari 1-2 smga pasayishi mumkin. SHuningdek og‘ir jismoniy mashqlar bajarish, og‘ir yuklar ko‘tarish va atletizm mashg‘ulotlaridan so‘ng ham bo‘y ko‘rsatkichlari 3 smga qisqarish mumkin. Bo‘yning bunday qisqarishi umurtqa pag‘onalar orasidagi disklar ezilishi hisobiga bo‘ladi. Aksincha ertalab uyqudan turishdan oldin bo‘y ko‘rsatkichi me’yordan 1-2 sm uzun bo‘lishi mumkin.
Vazn, tana massasi jismoniy yuklamalarning organizmga ta’sirini baholashga katta yordam bera oladigan ko‘rsatkich. Mashg‘ulotlar jarayonlarida tana vazni 1-2 kg ozayishi mumkin. Odatda ertasi kuni vazn o‘z holatga qaytadi. Agar vazn qaytmasa demak jismoniy yuqlamalar ta’sirini o‘zgartirish kerak bo‘ladi. Tana vaznini ozaytirishga ham jismoniy yuklamalar hajmini ortirish bilan erishish mumkin. Bu jarayonda parxez saqlash ham yaxshi natijalar beradi. Tana vazni kun davomida o‘zgarib turadi. Bunga ovqatlanish jarayonlari, ozuqa hajmi, ichimlik miqdori ta’sir etadi. SHuning uchun tana vaznini ertalab och qoringa o‘lchangan ma’qul.