Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

аналогик орган

---

(юнон. а н ал о г и я — ўхшашлик) деб аталади. Масалан,
зиркнинг тикани — ўзгарган барг; гледичия (тикандарахт),
дўлананинг тикани эса шакли ўзгарган новдадир.
Келиб чиқиши бир хил, лекин тузилиши, шакли ва
бажарадиган вазифалари ҳар хил бўлган органлар 
г о м о л о ­
гик ор ганлар
(ю нон. г о м о л о г и к и с — ўхшаш, муносиб,
хос) деб аталади. Бунга нўхатнинг гажаги, зиркнинг тика­
ни, непентеснинг кўзачасимон барглари мисол бўла ола­
ди. Буларнинг барчаси келиб чиқишига кўра барг бўлса
ҳам, лекин турлича вазифани бажаради. Жумладан, гажак
чирмашиб ўсувчи танани кўтариш учун, тикан ўсимликни
ҳимоя этиш учун, кўзача ҳашаротни тутиш учун хизмат
қилади.

---

З - б о б
ЎСИМЛИКЛАРНИНГ ҲУЖАЙРАВИЙ ТУЗИЛИШ И
1-§. ҲУЖАЙРА НАЗАРИЯСИ ҲАҚИ ДА 
ҚИ С ҚА Ч А М А Ъ Л УМ О Т
Ўсимликнинг ҳужайравий тузилиши тўғрисидаги би­
ринчи маълумот голландиялик ака-ука Ганс ва Захариус
Янсенлар томонидан (1590—1610) оптик (кўзгу) микроскоп
(юнон. микрос — кичик, скопеа — кўраман) кашф этил-
гандан кейин бошланган. Оптик микроскоп англиялик
олим Роберт Гук томонидан такомиллаштирилди. У ўзи
ихтиро қилган микроскопда шивит, шакарқамиш ва мар­
жой дарахт (бузина) каби ўсимликларнинг поя пўкаги ту­
зилишини текширди ва уларнинг ҳужайравий тузилишга
эга эканлигини аниқлаб, “Микрография” асарини эълон
кдлди. Бу асарда “хужайрани” Cellula (лот. С у t a s — хона,
катакча) деб атади.
Р. Гукнинг хужайра тўғрисидаги фикрлари бир қатор
табиатшунос олимларни қизиқтириб қолди. Чунончи: ан­