Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

атавизм 
(лот. а т а в у с — аждод) деб аталади. Ата- 
визмга гулнинг косача баргларини бутунлай баргга, икки 
жинсли гулларни бир жинсли гулга, новдада ҳалқа ёки

---

доира шаклида жой­
лашган баргларни қара-
ма-қарши ёки , 
ҳам 
содда жойлашни чан- 
гчиларни гултожбарг- 
ларга айла! п ши (приму­
ла,
да) мисол бўла олади. 
Бунга асосий сабаб та- 
шқи муҳит (вирус, 
замбуруғ ёки аукцин 
ферментларнинг ноа-
„ 
ник таксимланиши)
\Ъ-расм.
Паразитликка мослашган 
_ _
сабаб булиши мумкин.
/сим 
оламида
баъзан бир орган тараққиётининг иккинчи орган тарақ- 
қиётига боғлиқҳолда ўсиши ҳодисаси учраб туради, бунга 
корреляция (лот. корреляцио — нисбат, муносабат) 
ҳоди-
саси 
деб аталади. Корреляция сўзини биология фанига би­
ринчи марта француз олими Ж. Кювье киритган. Ҳозирги 
вақгда бу атама ўсимликшуносликда кенг қўлланилмоқда. 
Масалан, гулхоналарда гул кўчатларининг илдиз учини 
кесиб ташлаш воситаси билан ён ва қушимча илдизлар- 
нинг ривожланишига имкон яратилади. Ғўзанинг бош ва 
ён новда учки ўсиш нуқтаси чилпиб ташланса, озиқ мод­
далар кўпроқ ҳосил шохларига ўтади. Натижада ёш шона- 
лар тўкилмасдан тез ривожланиб кўсак эрта пишади ва 
ҳосилдорлик ошади.
Аналогии ва гомологик органлар. 
Эволюция жараёнида 
ўсимликдаги хилма-хил органлар шаклан кескин ўзгариб, 
метаморфозага учраб, наслдан-наслга ўтиб, шу даражада 
ўзгарган бўладики, уни қайси органдан келиб чиқишини 
фақат солиштирма-морфологик усул асосида аниқлаш 
мумкин. Чунончи, аналогик ва гомологик органларни ўрга- 
ниш юксак ўсимликлар ўсув ва генератив органларининг 
ёки шу орган қисмларининг келиб чиқишини тушунти­
ришга ё]
Келиб чиқиши ва бажарадиган вазифаси (функцияси) 
ҳар хил ва шакли бир хил бўлган органларга