Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим



Download 7,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet77/206
Sana01.07.2022
Hajmi7,77 Mb.
#722877
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   206
Bog'liq
Ботаника (Икромов М) 2002

4-§. Асосий тўқималар
Ассимиляция 
(лот. а с с и м и л я ц и о — ўзлаштириш) 
тўқималарининг асосий вазифаси фотосинтездан иборат. 
Бу тўқималарда ҳаёт учун энг зарур бўлган органик мод­
далар синтез қилинади.
Ассимиляция тўқималари юпқа деворли тирик парен­
хима хужайраларидан тузилган. Ҳужайраларнинг цито- 
плазмаси ҳужайра девори атрофида жойлашган бўлиб, ядро 
ва бир қават хлорофилл доначаларидан иборат. Шунинг 
учун ҳам бу тўқималарни хлорофилли паренхима ёки хло- 
ренхималар деб аталади.
Хлоренхима 
(ю нон. х л о р о с — яшил, э н х и м а — 
тўлдирилган) ҳужайралари хлорофиллга бой бўлган ус- 
тунсимон ва ғоваксимон паренхима тўқималар бўлиб, улар 
яшил барглар ва ёш новдаларда эпидерма ҳужайралари 
остида жойлашган. Эпидерма ҳужайралари ти н и қ ёки 
шаффоф бўлиб, ўзида ёруғликни осонлик билан ўтказади 
ва газ алмашинуви жараёнини осонлаштиради.
Устунсимон хлоренхима цилиндр шаклидаги чўзиқ 
ҳужайралардан, ғоваксимон хлоренхима эса, ю малоқ 
хужайралардан иборат. Ғоваксимон хлоренхима ҳужайра- 
лари орасида бўшлиқлар бўлиб, уларнинг вазифаси хужай- 
рада газ алмашинувини енгиллаштиришдан иборатдир. 
Баъзан ҳужайраларда хлоропластлар микдори ортади ва 
қат-қат бурма ҳосил бўлади. Масалан, нинабаргли ўсим- 
ликларнинг пўстлоғида қатрон (смола) чиқариб туради­
ган бўртмалар кўп учрайди.
Ўсаётган ёш хлоренхима ҳужайраларида хлоропластлар 
(хлорофилл), қари ҳужайраларга нисбатан беш баробар кўп 
бўлади, уларда рибосомалар ва тилакоидларнинг сони \ам
ортади. Ш унинг учун ҳам фотосинтез жараёни ёш хло­
ренхима хужайраларида қари хлоренхима хужайраларига 
нисбатан тезроқ боради.


Хлоренхима гулда, пишмаган меваларда ҳам бўлиб, фо­
тосинтез вазифасини бажаради. Лекин бу фотосинтез ик­
киламчи ўриндаги вазифалардан ҳисобланади. Тропик 
ўрмонларда ўсувчи баъзи ўсимликларнинг ҳавойи илдиз- 
ларида ҳам хлоренхима учрайди (масалан, ангреум, фале- 
нопсис, тенофиллум, полириза ва бошқа орхислар).

Download 7,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   206




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish