Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

ги п с о ф и л л
(юнон. г и п с о — устки; ф и л -
л о н — барг), яъни устки ёки гул ёнбарглар пайдо бўлади. 
Бу шаклининг анча соддалиги билан ўрта барглардан фарқ 
қилади (74-расм, 5—9). Тропик ўрмонларда ўсувчи ўсим- 
ликларнинг устки ёки гулёнбарглари қизил, қирмизи оқ 
рангда бўлиб, ҳашаротларни ўзига жалб этади (масалан, 
арумдошлар оиласидан Anthurium, Zantedeschia, кала ва 
бошқалар).
Бирор ўсимлик новдасидаги ёки поясидаги баргларнинг 
ҳар хил шаклда бўлишига 
гетер оф и л и я
(юнон. г е т е р о с — 
турлича) деб аталади. Бу айниқса, сувда ўсувчи ўсим- 
ликларда кўп учрайди. Бу ўсимликларнинг сув остидаги барг­
лари қирқилган ёки узун лентасимон, сувнинг юзасидаги 
барглари эса бутунлай бошқача шаклдалиги бундай ўзга- 
ришлари билан экологик шароитга мослашади. Масалан, 
ўқбаргнинг сув остидаги барглари бандсиз ва жуда \ам 
нозик лентасимон шаклда, сув юзасидаги барглари эса 
мустаҳкам банд ва барг шапалоғидан иборат. Сув остида­
ги ва сув юзасидаги барглар нафақат морфологик, ҳаггоки 
анатомик тузилиши жиҳатидан ҳам бир-биридан фарқ 
қилади.
Экологик шароит таъсирида ҳосил бўладиган гетеро­
филия ҳодисасини иссиқ хоналарда ўстирилган австралия 
акацияси мисолида кўриш мумкин. Намлик етарли бўлган- 
да униб чиққан ўсимтанинг уруғпаллаларидан кейин ри­
вожланадиган жуфт патсимон барглари, 
ф и л л о д и й
(юнон. 
фиплон — барг; эйдос — қиёфа) деб аталадиган баргга 
ўхшаган кенг барг бандида ҳосил бўлади (79-расм, 3). Ге­
терофилия тут, эвкалипт, ёввойи нок каби қуруқликда 
ўсувчи ўсимликларда ҳам кўринади.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

19-расм.
Гетерофилия: 
1 —
сув айиқтовони, 
2 —
найзабарг,