Anatomiya fanidan amaliy mashg’ulotlar Tuzuvchi

Darsning maqsadi:Parasimpatik nerv tolalari, markazlari va vegitativ tu-gunlarini tuzilishi, vazifasi, ahamiyati, joylashgan o`rni haqida ma’lumot berish.
Kerakli asboblar: tablica, mulyaj, maket, planshet, plakat, qog`oz, qalam, chizg`ich, o`chirg`ich, kley.
Ishning borishi:Amaliy darsi ma’ruza darsidan foydalangan holda olib boriladi.Mavzu barcha ko’rgazma qurollaridan foydalanib tushintiriladi.So’ngra talabalar Amaliy daftarlariga sinpatik nerv sistemasi bilan parasinpatik nerv sistemasi o`rtasidagi farqlarni birin ketin yozadilar.
Ishni rasmiylashtirishga doir tavsiyalar. Mavzuviga oid barcha ramlarni chizing. Parasimpatik nerv tolalarining organlarga borishini ketma ket tartibda Amaliy daftaringizga yozing.

Amaliy № 25

Mavzu: Ko’z soqqasining tuzilishi.
Nazariy tushuncha. Ko’z soqqasi – oldingi tomoni bir qadar qavarib chiqqan shar shaklidadir. U ko’z kosasi bo`shligida yotadi va ichki yadro hamda shu yadroni o’rab turgan uch pardadan: tashqi, o`rta va ichki pardadan iborat(41-rasm).
Darsning maqsadi: Ko’z soqqasining tuzilishini o’rganishdan maqsad ko’z soqqasining tuzilishi va ko’z gavharini ahamiyati haqida talabalariga tushuncha hosil qilishdan iborat.
Kerakli asboblar: skal’tel’ uchli kaychi pipset, preparovalnina, taryelka mol yoki otning kuz soqqasi, plakat, tablica, maket, mulyaj, planshet.
Ishning borishi: Dastlab ko’z soqqasining tashqi tuzilishi o’rganiladi. Bunda kuz soqqasining shakliga sirtqi yuzasiga (oqsil qavatga) va unga tutashgan muskul qol-diqlariga ko’rish nerviga shox parda orqasidagi teshik – ko’z qorachigiga e’tibor beriladi. Shundan keyin ko’z soqqasining chap qo`lning bosh va ko’rsatkich barmoq- lari orasiga olib oldingi va orqa tomondan bir oz qisiladi va o’ng qo`ldagi qaychining ostki uchini qobiqqa sanchib uni doira bo`ylab kesilib chiqadi.
Bunda ko’z soqqasi ikkita teng yarim sharcha: shox pardali oldingi va ko’rish nervi bo’lgan keyingi bo’laklariga bo’linadi. Ko’z soqqasi ichidagi shishasimon tonali skal’pel yordamida kesish bilan ikkala bo’lak bir- biridan ajratiladi Pincet dastasi yordamida ko’z soqqasining oldingi yarmidan shishasimon tana extiyotlik bilan ajratib olingan uning tuzilishi quyidagi ischizlikda: ko’z korachigi, kamalak parda, ko’z soqqasining oldingi kamerasi kiprikli muskullar bilar o’ralgan ko’z gavhari o’rganiladi. Shishasimon ta’na ajratilganda uning bilan birga kamalak pardaning ichki yuzasiga qirgoq bo`ylab tutashgan ko’z gavxari ham ajralib chiqadi. Uni extiyotlikbilan skalpel dastasi yordamida shishasimon tanadan ajratib olinadi va o’rganiladi. Bunda ko’z gavxarining ikki tomonlama qavarig’i linzasimon shakliga e’tibor beriladi. Keyin gavxar qirrasi bilan preparoval’ ninaga sanchilib u orqali kitob ko’riladi, oq qog`ozga esa deraza aksi tushuriladi.
Tajriba oxiriga ko’z soqqasining keyingi yarmi o’rganiladi. Shishasimon tana extiyotlig bilan olib tashlanganda ko’z soqqasininig ichki yuzasi: to’r parda va undagi sariq hamda ko’r dog’lar to’r parda juda yo’pqa bo`lib oqish pushti ranglidir. Uning ostida qoramtir rangdagi tomirli parda yotadi. Uni ko’rish uchun to’r pada pensit bilan ko’chirilib ko’r dog’ atrofidan ko’z soqqasining tuzilishini o’rganishuning rasmining chizish bilan tugallanadi.