Anatomiya 2014. indd

Ko‘z (oculus) ko‘z olmasi va ko‘ruv nervidan iborat.

Ko‘z olmasi yumaloq shaklga (209-rasm) ega bo‘lib, unda ol-

dingi qutb va orqa qutb tafovut qilinadi. Oldingi qutb shox parda-

ning eng chiqqan joyiga to‘g‘ri kelsa, orqa qutbi ko‘ruv nervining 

chiqish sohasidan lateralroq joylashgan. Shu ikki nuqtani birlash-

tirgan chiziq ko‘zning tashqi o‘qi deb atalib, uzunligi 24 mm. 

Ko‘z olmasining ichki o‘qi shox pardaning orqa yuzasidan to‘r 

pardagacha bo‘lib, uzunligi 21,75 mm. Ko‘z olmasining vertikal 

o‘lchami 23,5 mm, ko‘ndalangi 23,8 mm. Ko‘zning oldingi qut-

bi bilan to‘r pardaning markaziy chuqurchasini bog‘lovchi chiziq 

ko‘zning ko‘ruv o‘qi deb ataladi. Ko‘z olmasi ko‘zning ichki mu-

hiti va uni qoplagan uch qavat pardadan iborat. Tashqi fibroz, 

o‘rta qon tomirli va ichki sezuv chi to‘r parda tafovut qilinadi.

Ko‘z olmasining fibroz pardasi himoya vazifasini bajaradi. U 

ikki qismdan: oldingi muguz va orqadagi skleradan iborat. Ular-

ning o‘rtasida uncha chuqur bo‘lmagan sklera egati bor. 

Muguz parda tiniq bo‘lib, undan ko‘zga nur o‘tadi. U soat 

oynasiga o‘xshash ko‘rinishga ega. Muguz pardada oldingi va or-

qa yuzasi tafovut qilinadi.

Sklera

 fibroz pardaning orqa katta qismi bo‘lib, pishiq tolali 

birikti ruvchi to‘qimadan iborat. U ko‘z olmasi ichki muhitini hi-

moya qilish bilan birga, uning shaklini saqlab turadi.

O‘rta ko‘z olmasining qon tomirli pardasi qon tomirlarga va 

pig ment ga boy. U bevosita sklerani ostida joylashib, ko‘ruv nervi