Analitik kimyo va uni fan sifatida shakllanishi

Turg‘un faza qattiq modda bo‘lib, aniqlanadigan modda unda yutilsa, bunday usul adsorbsion xromatografiya deyiladi. adsorbsiya (sirt yuzasida yutilish),,,.adsorbsiyalanish xromatografiyasi—analiz qilinadigan aralashmadagi komponentlarning turlicha adsorbsiyalanish xususiyatiga asoslangan; Adsorbsiyalanish xromatografik analiz usuli aralashmalaming adsorbent yuzasida adsorbsiyalanish (yutilish) va desorbsiyalanish (yuvilish) jarayoniga asoslangan. Adsorbent - turg‘un faza boiib, u katta yuzaga ega boiadi. Erituvchi esa harakatchan faza boiib, turg‘un faza (adsorbent) orqali
sizib o ‘tadi

141	Kolonkali xromatografiyaning mohiyatini tushuntirib bering. (harakatsiz faza, harakatchan faza, ajratish mexanizmi, texnikasi, xromatografik kolonka, absorbsiya, xromatogramma, taqsimlanish, sifat analizi, miqdoriy analiz)	Xromatografik kolonka sifatida diametri 15—18 mm, uzunligi 300 mm bo'lgan jo'mrakli shisha naylardan foydalanish mumkin. Bo'kkan kationit donalari suvli suspenziya ko'rinishida kolonkaga solinadi. Kolonkada kationitning balandligi 150—200 mm, kationitning ustidagi suvning balandligi 10 mm bo'lishi kerak. Kolonkali xromatografiya asosan moddalarni aralashmadan miqdoriy ajratishda qo’laniladi. Moddalarni aralashmadan miqdoriy ajratib olishda qoilaniladigan kolonkali adsorbsion taqsimlanish xromatografiya kolonkalari ko‘rsatilgan.n Bu kolonkalardan ion almashinish xromatografiya usulida ham foydalanish mumkin.
142	Yupqa qavatli xromatografiyaning mohiyatini tushuntirib bering. (harakatsiz faza, harakatchan faza, ajratish mexanizmi, texnikasi, absorbsiya, xromatogramma, taqsimlanish, sifat analizi, miqdoriy analiz)	Yupqa qavatli xromatografiya keyingi vaqtlarda organic moddalar, ayniqsa, tabiiy birikmalarni analiz qilish va ajratishda keng q o‘llanilmoqda. Yupqa qavatli xromatografiya (YuQX) sezgirligi yuqoriligi, analizning tez bajarilishi, xromatogrammalarni uzoq saqlash mumkinligi va ulardan moddalarni ancha oson desorbilab olish imkoniyatlari bilan boshka xromatografik usullardan farq kiladi. Bu usul yordamida kimyoviy reaksiyalarning borishini nazorat qilish, xromatografik kolonka yordamida ajratilayotgan murakkab aralashmalarning ayrim tarkibiy qismlarga ajralishini kuzatish, moddalarni tez identifikatsiyalash va juda kam miqdordagi organik moddalarni aralashmadan miqdoriy toiiq ajratib olish va tozalash mumkin. Bularni bajarish uchun atigi 10—30 daqiqa vaqt sarf bo‘ladi.
143	Gaz xromatografiyasining mohiyatini tushuntirib bering. (harakatsiz faza, harakatchan faza, ajratish mexanizmi, texnikasi, absorbsiya, xromatogramma, taqsimlanish, sifat analizi, miqdoriy analiz)