Амир Темур қабрининг очилиши

КАБРДАН ХУШБЎЙ ҲИД ТАРАЛДИ
Соат 15:30 да иш жараёни яна ёруғлик билан таъминланди. Антрополог олим Герасимов тобут устидаги охирги тахталарни олаётганида қандайдир тасвирлаб бўлмас хушбўй ҳид атрофга тарал-ди. Қабр ичида бир бақувват баҳодир одам ётганлиги сезилиб турарди. Герасимов Темур бош чаноғини қўлида тутиб, атрофдагиларга кўрсата бошлади. Буюк лашкарбошининг ўнг оёғидан яраланганлиги излари унинг суяк-ларида ҳам сакланиб қолган эди. Темур қабрининг очилганлигига барчанинг ишончи комил бўлди. Айний эса хурсандлигидан: "Айтганим тўғри чикди, Темурнинг қабри Самарқандда экан", дея қичқирарди. Ўша куниёқ турли газета ва радиоканалларда "совет олимларининг Темур.қабрини топишганлиги" тўғрисида хабарлар тарқалди.

МАШЪУМ ХАБАР ЁКИ... КАРҒИШ ТЕГДИМИ?
22 июн тонгида уруш бошланганлиги тўғрисидаги хабар радио орқали эълон қилинди. Гитлерчилар совет ўлкасига уруш эълон қилган эди. Экспедиция гуруҳи бу машъум хабарни эшитиб, ўзлари-ни йўқотиб қўйишди. Башоратчи чолларни қувиб солган С.Айний эса бир бурчакда мунғайиб, ўтириб қолди. Экспедиция ишини тўхтатишиб, Тошкентга қайтишди. М.Герасимов Темур бош чаноғини ўрганиб, унинг юз тузилишини ишлаш учун суяк қолдиқларини олиб Москвага йўл олди.
ТАН ОЛИНГАН АФСОНА ЁКИ...
"Амир Темур суяк қолдиқлари солинган қути Москва осмонида, фронт устида айлантирилиб, ўз жойига қўйилгандан сўнг уруш оловлари сўна бошлади".
Нафақат халқ оғзидан, балки мутахассис олимлар томонидан айтилаётган бу фикрлар афсона ёки ҳақиқатлиги борасида ҳали-ҳануз аниқ бир тўхтамга келингани йўқ. Рус православ черкови ҳам юқорида қайд этилган қути айлантирилган чегарадан душман аскар-лари умуман ўта олмаган, дея тахминий мушоҳада юритишади.
Анча сирли ва ҳар хил гап-сўзлар-га сабаб бўлган Темур қабрини ўрганиш бўйича ишлар якунига етгач, ҳисобот тайёрланди. Унинг бир нусхаси "марказ"га жўнатилган бўлса, яна бири Амир Темур қабрини ёпишаётганда тобутига қўшиб солинди. Бу ҳисобот тўрт тилда — ўзбек, рус, форс ва инглиз тилларида Самарқанд қоғозига хитой сиёҳида ёзилган, дея кўрсатма беради олимлар. Икки кундан кейин Сталинград остоналарида ғалаба қозонилганлиги тўғрисида хушхабарлар етиб келди...