Aminokislotalar: tuzilishi, guruhlari va vazifasi

Aminokislotalar va oqsil sintezi

Oqsillar DNKning transkripsiyasi va tarjimasi jarayonida hosil bo'ladi. Oqsil sintezida DNK avval transkripsiyalanadi yoki RNKga ko'chiriladi. Olingan RNK transkripti yoki xabarchi RNK (mRNA) transkripsiyalangan genetik koddan aminokislotalar hosil qilish uchun tarjima qilinadi. Ribosomalar deb nomlangan organellalar va boshqa RNK molekulasi, transfer RNK mRNKni tarjima qilishga yordam beradi. Hosil bo'lgan aminokislotalar degidratatsiya sintezi orqali birlashtirilib, aminokislotalar o'rtasida peptid bog'lanish hosil bo'ladi. Polipeptid zanjiri bir qator aminokislotalarni peptid bog'lari bilan bog'lab turganda hosil bo'ladi. Bir necha modifikatsiyadan so'ng polipeptid zanjiri to'liq ishlaydigan oqsilga aylanadi. 3-D tuzilishga o'ralgan bir yoki bir nechta polipeptid zanjiri oqsil hosil qiladi.

Biologik polimerlar

Aminokislotalar va oqsillar tirik organizmlarning yashashida muhim rol o'ynasa, normal biologik ishlashi uchun zarur bo'lgan boshqa biologik polimerlar ham mavjud. Oqsillar bilan bir qatorda uglevodlar, lipidlar va nuklein kislotalar tirik hujayralardagi organik birikmalarning to'rtta asosiy sinfini tashkil qiladi.
AMINOKAPRON KISLOTA





Aminokapron kislota – organik kislota, rangsiz, achchiq ta’mli 417gigroskopik kristallar. Erish temperaturasi 202 – 203°. Mol.m. 131,18. Suvda yaxshi eriydi, odatdagi organik erituvchilarda erimaydi. Aminokapron kislota kaprolaktamni gidroliz-lash yo‘li bilan olinadi. Lizin kabi ba’zi aminokislotalarni sintez qilishda ish-latiladi.

ETANZILAT

1 ml eritma quyidagilarni saqlaydi: faol modda: etamzilat – 125 mg; yordamchi moddalar: natriy metabisulfiti (Ye 223), suvsiz natriy sulfiti (Ye 221), dinatriy edetati (Trilon B), inyektsiya uchun suv.

Действующее вещество (XPN):

etamzilat

Торговое наименование препарата:

Etamzilat

Фармакологическая группа:

Tizimli qo‘llash uchun gemostatik vositalar.

Angioprotektorlar.

Форма выпуска:

inyektsiya uchun eritma
Определение
tiniq, rangsiz yoki biroz och sariq tusli  suyuqlik.

Фармакотерапевтическая группа

Tizimli qo‘llash uchun gemostatik vositalar.

Angioprotektorlar.

Показания препарата

Yuza joylashgan va ichki kapillyarlardan turli etiologiyali qon quyilishlarini, ayniqsa qon ketishi endoteliyni shikastlanishi bilan bog‘liq bo‘lgan quyidagi holatlarda oldini olish va nazorat qilishda qo‘llaniladi: otorinolaringologiyada, ginekologiyada, akusherlikda, urologiyada, stomatologiyada, oftalmologiyada va plastik jarrohlikda jarrohlik operatsiyalari vaqtida va undan keyin qon ketishlarini oldini olish va davolash;turli etiologiyali va lokalizatsiyaga ega kapillyardan qon ketishlarini:gematuriya, metrorragiya, birlamchi gipermenoreya, bachadon ichki homilaga qarshi vositalari bo‘lgan ayollarda gipermenoreya, burundan qon ketishi, milklarda qon ketishini oldini olish va davolash;neonatologiya: chala tug‘ilgan chaqaloqlarda periventrikulyar qon ketishini oldini olish uchun.

Способ применения и дозировка

Preparat vena ichiga (sekin) yoki mushak ichiga yuboriladi.

Kattalar uchun optimal sutkalik doza 1 kg tana vazniga 10-20 mg etamzilatni tashkil etadi, uni 3-4 marta qabul qilishda yuboriladi.

Bolalar uchun sutkalik doza kattalarning sutkalik dozasini yarmini tashkil etadi.

Operativ aralashuvdan oldin 1-2 ampulaning ichidagi modda vena ichiga yoki mushak ichiga yuboriladi.

Operatsiya vaqtida 1-2 ampulaning ichidagi modda vena ichiga yuboriladi; bu dozani takroran yuborish mumkin.

Operatsiyadan keyin 1-2 ampulaning ichidagi moddani har 6 soatda qon ketish xavfi yo‘qolgunicha yuboriladi.

Neonatologiyada Etamzilat tana vazniga 12,5 mg/kg (0,1 ml = 12,5 mg) dozada vena ichiga yoki mushak ichiga yuboriladi.

Davolashni bola tug‘ilganidan keyin ilk 2 soatlar davomida boshlash lozim.

Preparatni yuborishni 4 sutka davomida xar 6 soatda yig‘indi doza 200 mg/kg gacha yetgunicha o‘tkazish kerak.

Etamzilatni mahalliy ravishda (teri trasplantati, tish oldirish) preparat shimdirilgan steril doka salfetkani qo‘yish yordamida qo‘llash mumkin.

Побочные эффекты

Nerv tizimi tomonidan: kam hollarda – bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, yuzni qizib ketishi, oyoqlarni paresteziyasi.

Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: juda kam hollarda – tromboemboliya, arterial gipotenziya.

Ovqat hazm qilish yo‘llari tomonidan: ko‘ngil aynishi, qusish, epigastral sohada og‘riq, diareya.

Immun tizimi tomonidan: kam hollarda – allergik reaktsiyalar, tana haroratini oshishi, terida toshmalar, anafilaktik shok, angionevrotik shishning bir holati ta’riflangan.

Nafas tizimi tomonidan: bronxospazm.

Endokrin tizimi tomonidan: juda kam hollarda – o‘tkir porfiriya.

Suyak-mushak tizimi tomonidan: kam hollarda – belda og‘riq.

Teri tomonidan: qichishish, eshakemi.

Boshqalar: to‘qimalar perfuziyasini pasayishi, bu biroz vaqtdan keyin o‘z-o‘zidan tiklanadi.

Barcha nojo‘ya samaralar kuchsiz va o‘tkinchidir.

O‘tkir limfatik va miyeloid leykemiyada qon ketishini oldini olish uchun etamzilat bilan davolangan bolalarda ko‘pincha og‘ir leykopeniya aniqlangan.

Противопоказания

Etamzilatga yoki preparatning har qanday boshqa komponentiga yuqori sezuvchanlik; natriy sulfitiga o‘ta yuqori sezuvchanlikda qo‘llash mumkin emas.

Bronxial astma, o‘tkir porfiriya, qon ivishini oshishi, antikoagulyant vositalar chaqirgan gemorragiyalar, bolalardagi gemoblastoz (limfatik va miyeloid leykemiya, osteosarkoma) da qo‘llash mumkin emas.

Davolashni bachadonning fibroz tuzilmalari borligi istisno qilinganidan keyin boshlash mumkin.

Лекарственные взаимодействия

Agar Etamzilat fiziologik eritma bilan aralashtirilsa, uni darhol qo‘llash lozim.

Reopoliglyukinni yuborishdan oldin qabul qilish, oxirgining antiagregatsion ta’sirini bartaraf etadi, reopoliglyukinni yuborgandan so‘ng qabul qilish gemostatik ta’sir ko‘rsatmaydi.

Aminokapron kislotasi, vikasol bilan birga qo‘llash mumkin.

Специальные инструкции

Ilgari trombozlar yoki tromboemboliyalar qayd etilgan patsiyentlarga, shuningdek antikoagulyant vositalar tomonidan chaqirilgan gemorragiyalarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Antikoagulyantlar dozasini oshirib yuborilishi bilan bog‘liq gemorragik asoratlarda, spetsifik antidotlarni qo‘llash kerak.

Preparat trombotsitlar soni kamayganda samarasizdir.

Davolashni boshlashdan oldin qon ketishining boshqa sabablarini istisno qilish kerak.

Qon ivish tizimi ko‘rsatkichlarini buzilish bo‘lgan patsiyentlarni Etamzilat bilan davolashni, qon ivish tizimi omillarining nuqsoni yoki aniqlangan tanqislikni barataraf etuvchi dori vositalarini yuborish bilan to‘ldirish kerak.

Inyektsion eritmaning rangi o‘zgargan hollarda preparatni qo‘llash man etiladi.

Во время беременности и кормления грудью

Homiladorlik yoki emizish davrida qo‘llanmaydi.

Etamzilat bilan davolanish vaqtida emizishni to‘xtatish kerak.

Условия хранения

Original o‘ramda, 25oS gacha haroratda saqlansin.

Передозировка

Etamzilatning dozasini oshirib yuborilishi haqida ma’lumotlar yo‘q.

Порядок доставки из аптеки

Retsept bo‘yicha

Форма выпуска

2 ml dan ampulalarda, 10 ampuladan qutida; 5 ampuladan bllisterda, 2 blisterdan qutida; 10 ampuladan blisterda, 1 blisterdan qutida.

Срок годности

3 yil.

Узнать больше: https://vitainfo.uz/dori/etamzilat

ETAMZILAT

1 ml eritma quyidagilarni saqlaydi: faol modda: etamzilat – 125 mg; yordamchi moddalar: natriy metabisulfiti (Ye 223), suvsiz natriy sulfiti (Ye 221), dinatriy edetati (Trilon B), inyektsiya uchun suv.

Действующее вещество (XPN):

etamzilat

Торговое наименование препарата:

Etamzilat

Фармакологическая группа:

Tizimli qo‘llash uchun gemostatik vositalar.

Angioprotektorlar.

Форма выпуска:

inyektsiya uchun eritma
Определение
tiniq, rangsiz yoki biroz och sariq tusli  suyuqlik.

Фармакотерапевтическая группа

Tizimli qo‘llash uchun gemostatik vositalar.

Angioprotektorlar.

Показания препарата

Yuza joylashgan va ichki kapillyarlardan turli etiologiyali qon quyilishlarini, ayniqsa qon ketishi endoteliyni shikastlanishi bilan bog‘liq bo‘lgan quyidagi holatlarda oldini olish va nazorat qilishda qo‘llaniladi: otorinolaringologiyada, ginekologiyada, akusherlikda, urologiyada, stomatologiyada, oftalmologiyada va plastik jarrohlikda jarrohlik operatsiyalari vaqtida va undan keyin qon ketishlarini oldini olish va davolash;turli etiologiyali va lokalizatsiyaga ega kapillyardan qon ketishlarini:gematuriya, metrorragiya, birlamchi gipermenoreya, bachadon ichki homilaga qarshi vositalari bo‘lgan ayollarda gipermenoreya, burundan qon ketishi, milklarda qon ketishini oldini olish va davolash;neonatologiya: chala tug‘ilgan chaqaloqlarda periventrikulyar qon ketishini oldini olish uchun.

Способ применения и дозировка

Preparat vena ichiga (sekin) yoki mushak ichiga yuboriladi.

Kattalar uchun optimal sutkalik doza 1 kg tana vazniga 10-20 mg etamzilatni tashkil etadi, uni 3-4 marta qabul qilishda yuboriladi.

Bolalar uchun sutkalik doza kattalarning sutkalik dozasini yarmini tashkil etadi.

Operativ aralashuvdan oldin 1-2 ampulaning ichidagi modda vena ichiga yoki mushak ichiga yuboriladi.

Operatsiya vaqtida 1-2 ampulaning ichidagi modda vena ichiga yuboriladi; bu dozani takroran yuborish mumkin.

Operatsiyadan keyin 1-2 ampulaning ichidagi moddani har 6 soatda qon ketish xavfi yo‘qolgunicha yuboriladi.

Neonatologiyada Etamzilat tana vazniga 12,5 mg/kg (0,1 ml = 12,5 mg) dozada vena ichiga yoki mushak ichiga yuboriladi.

Davolashni bola tug‘ilganidan keyin ilk 2 soatlar davomida boshlash lozim.

Preparatni yuborishni 4 sutka davomida xar 6 soatda yig‘indi doza 200 mg/kg gacha yetgunicha o‘tkazish kerak.

Etamzilatni mahalliy ravishda (teri trasplantati, tish oldirish) preparat shimdirilgan steril doka salfetkani qo‘yish yordamida qo‘llash mumkin.

Побочные эффекты

Nerv tizimi tomonidan: kam hollarda – bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, yuzni qizib ketishi, oyoqlarni paresteziyasi.

Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: juda kam hollarda – tromboemboliya, arterial gipotenziya.

Ovqat hazm qilish yo‘llari tomonidan: ko‘ngil aynishi, qusish, epigastral sohada og‘riq, diareya.

Immun tizimi tomonidan: kam hollarda – allergik reaktsiyalar, tana haroratini oshishi, terida toshmalar, anafilaktik shok, angionevrotik shishning bir holati ta’riflangan.

Nafas tizimi tomonidan: bronxospazm.

Endokrin tizimi tomonidan: juda kam hollarda – o‘tkir porfiriya.

Suyak-mushak tizimi tomonidan: kam hollarda – belda og‘riq.

Teri tomonidan: qichishish, eshakemi.
Boshqalar: to‘qimalar perfuziyasini pasayishi, bu biroz vaqtdan keyin o‘z-o‘zidan tiklanadi.
Barcha nojo‘ya samaralar kuchsiz va o‘tkinchidir.
O‘tkir limfatik va miyeloid leykemiyada qon ketishini oldini olish uchun etamzilat bilan davolangan bolalarda ko‘pincha og‘ir leykopeniya aniqlangan.
Противопоказания
Etamzilatga yoki preparatning har qanday boshqa komponentiga yuqori sezuvchanlik; natriy sulfitiga o‘ta yuqori sezuvchanlikda qo‘llash mumkin emas.
Bronxial astma, o‘tkir porfiriya, qon ivishini oshishi, antikoagulyant vositalar chaqirgan gemorragiyalar, bolalardagi gemoblastoz (limfatik va miyeloid leykemiya, osteosarkoma) da qo‘llash mumkin emas.
Davolashni bachadonning fibroz tuzilmalari borligi istisno qilinganidan keyin boshlash mumkin.
Лекарственные взаимодействия
Agar Etamzilat fiziologik eritma bilan aralashtirilsa, uni darhol qo‘llash lozim.
Reopoliglyukinni yuborishdan oldin qabul qilish, oxirgining antiagregatsion ta’sirini bartaraf etadi, reopoliglyukinni yuborgandan so‘ng qabul qilish gemostatik ta’sir ko‘rsatmaydi.
Aminokapron kislotasi, vikasol bilan birga qo‘llash mumkin.
Специальные инструкции
Ilgari trombozlar yoki tromboemboliyalar qayd etilgan patsiyentlarga, shuningdek antikoagulyant vositalar tomonidan chaqirilgan gemorragiyalarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.
Antikoagulyantlar dozasini oshirib yuborilishi bilan bog‘liq gemorragik asoratlarda, spetsifik antidotlarni qo‘llash kerak.
Preparat trombotsitlar soni kamayganda samarasizdir.
Davolashni boshlashdan oldin qon ketishining boshqa sabablarini istisno qilish kerak.
Qon ivish tizimi ko‘rsatkichlarini buzilish bo‘lgan patsiyentlarni Etamzilat bilan davolashni, qon ivish tizimi omillarining nuqsoni yoki aniqlangan tanqislikni barataraf etuvchi dori vositalarini yuborish bilan to‘ldirish kerak.
Inyektsion eritmaning rangi o‘zgargan hollarda preparatni qo‘llash man etiladi.
Во время беременности и кормления грудью
Homiladorlik yoki emizish davrida qo‘llanmaydi.
Etamzilat bilan davolanish vaqtida emizishni to‘xtatish kerak.
Условия хранения
Original o‘ramda, 25oS gacha haroratda saqlansin.
Передозировка
Etamzilatning dozasini oshirib yuborilishi haqida ma’lumotlar yo‘q.
Порядок доставки из аптеки
Retsept bo‘yicha
Форма выпуска
2 ml dan ampulalarda, 10 ampuladan qutida; 5 ampuladan bllisterda, 2 blisterdan qutida; 10 ampuladan blisterda, 1 blisterdan qutida.
Срок годности
3 yil.
Узнать больше: https://vitainfo.uz/dori/etamzilat