Amea folklor institutu

Gürcü Kızı Yahut İntikam’da Alman seyyahı G. Sanc, Anapa’dan Sohumkale’ye giderken sahilde bulunan köylerin ahalisinin medenîlerle ilişkileri arttığı için asli özelliklerini kaybettiklerini gözlemler. Bunlar artık “gerek dağ ve gerek ova ahalisinden olan nim-mütemeddin”lerdeki “misafirperverlik gibi havass-ı asliye ve kadimelerini kaybeylemişler”dir. Ancak dağ köylerindeki halkın “misafirperverliği ve ulüvv-i ahlâkı” her türlü övgüye lâyıktır. (s. 17)
Sonuç olarak; Ahmet Mithat Efendi Kafkasya’ya ve insanlarına yer verdiği romanlarında son derece olumlu bir fotoğraf çizmektedir. Hem coğrafi güzellikleriyle Kafkasya hem de fiziksel ve ahlaki-manevî güzellikleriyle bu bölgede yaşayan insanlar Ahmet Mithat Efendi’nin beğenisini kazanmıştır. Onun bu tespitleri bir gözleme dayanmamakla birlikte, gerek çocukluğunda annesinden dinlemiş oldukları ve gerekse sonraki yıllarda merakı ve mesleği dolayısıyla okuduğu eserler üzerinden Kafkasya’ya ilişkin bir imaj oluşturduğunu söyleyebiliriz.
Gülnara Qocayeva-Məmmədova
Pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Türkiyə Ardahan Universitəsi
GÜRCÜSTAN AZƏRBAYCANLILARININ XALQ PEDAQOJİSİ
(Valeh Hacılar'ın Toplamaları Əsasında)
XÜLASƏ: Gürcüstan azərbaycanlılarında təhsilin, tərbiyə mirasının kökləri xalq pedaqojisinə – bölgədən toplanmış şifahi xalq ədəbiyyatı örnəklərinə dayaqlanır. Borçalı'da yaranıb yayılmış özünəxas folklor örnəkləri arasında təlim-tərbiyə ilə bağlı parçaları, xalq diplomatiyasının, xalq tərbiyəsinin səciyyəvi örnəklərini də müşahidə edirik. Bu parçalarda daha çox vətənpərvərlik, doğma yurda sevgilər, doğruluq, xeyirxahlıq, halallıq, mərdlik, ata-anaya ehtiram kimi nəcib əxlaqi keyfiyyətlər aşılanır. Borçalı xalq yaradıcılığının məhsulları olan bayatılar, nəğmələr, uşaq düzgüləri, uşaq oyunları, ata sözləri, nağıllar, əfsanələr, tapmacalar, aşıq lirikası bu baxımdan mü­hüm önəmə sahibdir. İlkin qaynaq olaraq “Azərbaycan Folkloru Antologiyası” düzümündən Valeh Hacılar'ın toplayıcılığıyla yayımlanmış “Borçalı-Qarapapaq Folkloru” antologiyasındakı örnəklər incələnməkdədir.
Açar Sözlər: Borçalı, xalq pedaqojisi