6. Sonuç
Metinlerarası ilişkiler bağlamında ele aldığımız her iki anlatıda sembolik düzlemde bir etkileşimin olduğu görülmektedir.
Kanlı gömlek hem Yusuf kıssasında hem de Bamsı Beyrek anlatısında önemli bir sembol olarak görülür. Olay örgüsünde her iki eserde de oğulun kaybolması, kanlı gömlek ekseninde anlatılır. Bundan sonraki olay akışı her iki anlatıda neredeyse aynıdır.
Yusuf kıssasının veya Beyrek anlatısının benzerlik/aynılık özelliklerinden hareketle metnin çıkış noktasını/kaynağını aramak önemli olmamakla birlikte metinlerarasılığın işlevine de ters düşmektedir. Çünkü metinlerarasılık bir yeniden yazma işidir. Önemli olan metnin/sembolün/senaryonun devingen yapısıdır.
Yusuf kıssasındaki bazı vaka parçalarının/sembollerinin Bamsı Beyrek’te varlığı Dede Korkut’un Yusuf kıssasını gördüğü/görmediği anlamına gelmemektedir. Hangisinin önce yazıldığı da bugün artık anlamını yitirmiştir. Önemli olanın, olayın/sembolün anlatılması/kullanılması değil, nasıllığıdır.
Yusuf kıssası, metinlerarası bağlamda birçok eserle iletişim/etkileşimde olduğu gibi Dede Korkut hikâyeleri de birçok eserle etkileşim halindedir. Hatta günümüze bakıldığında bile bu anlatıların metinlerarası bağlamda iletişimde olduğu çeşitli eserlerin varlığı görülür.
Kaynakça
Aktulum, Kubilay. Metinlerarası İlişkiler. Üçüncü Basım. Ankara: Öteki Yayınevi, 2007.
Altınkaynak, Erdoğan. Anlatım Esasına Dayalı Metinler ve Din. Giresun: Bizim Gençlik Yayınları, 1999.
Aytaç, Gürsel. Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları, 2009/a.
—. Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. Ankara: Say Yayınları, 2009/b.
Bayat, Fuzuli. Korkut Ata, Mitolojiden Gerçekliğe Dede Korkut. Ankara: KaraM, 2003.
Campell, Joseph. kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Çeviren S. Gürses. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2000.
Ecevit, Yıldız. Türk Romanında Postmoderist Açılımlar. 5. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları, 2008.
Ergin, Muharrem. Dede Korkud Kitabı 1. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2009.
Gökyay, Orhan Şaik. Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2004.
Hamdî, Hamdullah. Yusuf u Züleyha. Düzenleyen Naci Onur. Ankara: Akçağ Yayınları, 1991.
Kavruk, Hasan. Eski Türk Edebiyatında Mensur Hikâyeler. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1998.
Korkmaz, Ramazan. «Küçürek Öykü Türü.» Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı içinde, yazan Ramazan Korkmaz, düzenleyen Ramazan Korkmaz, 623-629. Ankara: Grafiker Yayınları, 2011.
Kur'ân-Kerim, Diyanet İşleri Başkanlığı Yusuf/12.
Kuşeyri. Kuşeyrî Risalesi Sûfilerin İnanç ve Ahlakları. Çeviren Dilaver Selvi. İstanbul: Semerkand Yayınları, 2009.
Levend, Agah Sırrı. «Hamdî'nin Yusuf u Züleyhası.» Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 1968: 173.
—. Türk Edebiyatı Tarihi. 4. Baskı. Cilt I. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1998.
Özdenören, Rasim. Yazı, İmge ve Gerçeklik. 2. Baskı. İstanbul: İz Yayıncılık, 2006.
Pala, İskender. Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları, 1999.
Rifat, Mehmet. XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları 2 Temel Metinler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2005.
Tezcan, Semih. «Oğuznameler.» Türk Edebiyatı Tarihi I içinde, 621-634. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2007.
Türkdoğan, Melike Gökcan. Klâsik Türk Edebiyatında Yusuf u Züleyha Mesnevileri Üzerine Mukayeseli Bir Çalışma. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2011.
Türkdoğan, Melike. «Rasim Özdenören'in 'Kuyu' Öyküsünde Metinlerarası İlişkiler.» Atatürk Ünivesitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 2007: 167-189.
Uyanık, Seda. «Dede Korkut Anlatılarında Metinlerarası Söylem.» Milli Folklor, no. 83 (2009): 30-40.
Do'stlaringiz bilan baham: |