Amaliy mashg’ulotini o`tkazish texnologiyasi

AMPERMETR, VOLTMETR VA VATTMETR YoRDAMIDA KONDENSATOR SIG’IMI VA G’ALTAK INDUKTIVLIGINI O’LchASh
1. IShGA TAYYoRLANISh
Keltirilgan adabiyotlardan kondensator sig’imi va g’altak induktivligini bilvosita o’lchash usullariga oid ma'lumotlar bilan tanishing.
2. IShDAN MAQSAD
1. Ampermetr, voltmetr va vattmetr yordamida kondensator va induktivlik g’altak parametrlarini aniqlash.
2. O’zgaruvchan tok zanjirini hisoblashda Om qonunini amaliy qo’llashni o’rganish.
3. IShNING NAZARIY QISMI
Kondensator sig’imi va g’altak induktivligini o’lchashning bir necha usullari bor. Ko’p hollarda bu kattaliklar: 1) ampermetr, voltmetr va vattmetr bilan; 2) o’zgaruvchan tok ko’priklari bilan; 3) bevosita baholovchi maxsus asboblar yordamida o’lchanadi.
Kondensator sig’imi С va g’altak induktivligi L birinchi usulga muvofiq o’lchanganda ular o’zgaruvchan tok manbaiga ulanadi (8.1 - rasm ). Ampermetr va voltmetr ko’rsatishlari bo’yicha Om qonuni asosida o’lchanayotgan kattalikning to’la qarshiligi quyidagicha aniqlanadi:
.
Quvvat koeffitsiyenti cos ni hisoblash uchun vattmetr ko’rsatishidan ham foydalaniladi, ya'ni:
.
O’lchanayotgan ob'ektning bu topilgan ikki parametridan foydalanib, uning qolgan parametrlarini quyidagicha aniqlash mumkin:
aktiv qarshiligi
;
reaktiv qarshiligi
yoki .
х_C yoki х_L ning topilgan qiymatlari bo’yicha o’lchanayotgan sig’im C yoki induktivlik L quyidagi formuladan aniqlanadi:
yoki ,
bu yerda - burchak chastotasi.
Sig’im va induktivlikni o’lchashning bu usuli juda aniq natijalar bermasa-da, amaliy ehtiyojlarda ko’pincha bemalol qo’llanishga yaraydi.
4. TOPShIRIQ
Ishni bajarish uchun kerakli asboblar va ularni ishlatish bilan tanishing.
5. ASBOBLAR VA USKUNALAR
БП-4822-2 rusumli elektr energiya manbai bloki, 0-250 V li voltmetr, 0-300 mA li ampermetr, laboratoriya vattmetri, 2 - plata, L₁ va L₂ induktiv g’altaklar.