Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

AMALIY MASHG`ULOT №10.
Mavzu: ISHLAB CHIQARISHDA TEBRANISHGA GIGIENIK BAHO BERISH USULLARI VA BOSKICHLARI.
O‘quv mashg‘ulotining maqsadi:talabalarga tebranish omiliga gigienik baho berish va uning salbiy ta’sirlarini oldini olish choralarini ishlab chiqishni o‘rgatishdir.
Vibratsiya(tebranish)ishlab chiqarish muhitining omili sifatida:metallga ishlov berish,tog‘-kon,metall ishlab chiqarish,mashinasozlik,qurilish avia va kemasozlik sanoatida hamda qishloq xo‘jaligining ko‘pgina boshqa tarmoqlarida uchraydi.Tebranishning uzoq vaqt ta’sir qilishi,vibratsion kasallikning kelib chiqishiga sabab bo‘ladi.
Tebranishning ishchilar sog‘lig‘iga zararli ta’sirini oldini olish muhim ijtimoiy vazifa bo‘lib hisoblanadi.SHuning uchun ishlab chiqarishdagi tebranishni o‘lchay bilish va ratsional profilaktik chora-tadbirlarni ishlab chiqish,DSENM mehnat gigienasi vrachining muhim bo‘limlaridan biri bo‘lib hisoblanadi.
Tebranishning fizik – gigienik tavsifi.
Tebranish–tarang jismlarning bevosita tegishi natijasida organizmga beriluvchi tebranma Harakatdir tebranishni organizm 16 Gers ulushlaridan boshlab to 8000 Gs bo‘lgan tebranma Harakatlarni sezib his qiladi.
Hozirgi zamonda tebranish ishlab chiqarish sanitariya omili sifatida ancha keng tarqalgan.Tebranish pnevmatik asboblar ishlanganda,metallarga tezkor ishlov berishda,shtampovka qilishda, vibroplat formalarida ishlayotganda,turli transport vositalarida yurganda va boshqa hollarda hosil bo‘ladi.
Tebranish chastotasi(sekundagi to‘liq tebranishlar soni–Gs),vibrotezlik–m/s (vaqt birligida ko‘chishi eng birinchi hodisasi) va vibrotezlanish m/s²(vaqt birligida ko‘chishining ikkinchi hosilasi) bilan ta’riflanadi.Undan tashqari vibrotezlik dB larda ifodalovchi logarifmik daraja bilan ham tavsiflanadi va quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
V
L_v = 20 lg (dB)
5*10^-8
V–vibrotezlikning o‘rta kvadrat ko‘rsatkich,m/s;
5*10^-8–standart vibrotezlik, m/s (70 dB).
Ishlab chiqarish tebranishining intensivligi sanitariya me’yorlarida yuqorida keltirilgan birliklarda me’yorlanadi va o‘lchov asboblarida ham ishlatiladi.