Amaliy mashg’ulot №8. Vlsi fpga uchun matlab yordamida sun'iy neyron tarmoqlarni loyihalash Ishning maqsadi

8.3.2. Neyronning tarkibiy qismlarini yaratish tamoyillari va 
variantlari. 
Matematik modelga to'liq mos keladigan sun'iy neyronning tuzilishi 
8.6 rasmda ko'rsatilgan. X1 va X2 kirishlar mos ravishda og'irliklari W1 
va W2 ga ko'paytiriladi, shundan so'ng ular qo'shiladi. O'zgaruvchi B 
siljitish miqdori yig'indiga qo'shiladi, yig'indi natija faollashish 
funktsiyasi blokidan o'tadi, uning chiqishida neyronning chiqish qiymati 
hosil qiladi. 
8.6 rasm. Sun'iy neyronning tarkibiy tuzilishi. 
Sun'iy neyronning asosiy komponentlari - ko'paytirgichlar, 
summator-akkumulyatorlar va neyronlarni faollashtirish funktsiyasi 
blokidir. SNT modellari massiv parallel hisob -kitoblarga tayanganligi 
sababli, real vaqtda yuqori tezlikkni ta’minlash uchun neyron tarmoqlar 
parallel apparat qurilmalari yordamida amalga oshirilishi kerak. Bu o'z 
navbatida, sun'iy NT-larini apparatda yaratish, loyihalsh murakkabligi, 
kristalda joylashtirish va resurslarni taqsimlash hamda uni etishmasligi 
muammolariga olib keladi. 
Albatta mantiqan to’g’ri bo’ladi agar bularning barchasini SNTning 
asosiy tarkibiy komponenti hisoblangan - sun'iy neyronni loyihalash 
bosqichida hisobga olinsa. 
8.3.3. Ko'paytirgichlar. 
Ideal holatda, ko'paytiruvchilar soni neyronning kirishlari soniga 
teng bo'lishi kerak. Faqat shu yo'l bilan NT-ni maksimal parallelligiga 
erishish mumkin. Boshqa tomondan, kasr sonlar bilan (o’zgarmas va 

---

suzuvchi nuqtali) shug'ullanishingiz kerak bo'lganligi sababli, mutlaqo 
parallel SNT-ni amalga oshirish mumkin bo'lmaydi, chunki kasr sonlar 
bo'yicha arifmetik operatsiyalar FPGA chipning juda ko'p resurslarni 
talab qiladi. 
Bu muammoni hal qilishning ikki yo'li mavjud. Birinchisi - 
ko'paytiruvchilarni soddalashtirish va optimallashtirish. Ikkinchisi usuli 
esa ko'paytiruvchilar sonini kamaytirish, masalan, neyronning barcha 
kirishlari uchun bitta ko'paytiruvchni ketma-ket ishlstish asosida.