Amaliy enzimologiya

Asbob uskunalar
. Probirkalar, suv hammomi, 1 va 5 ml li pipetkalar.
Ishning borishi.
5-8 daqiqa davomida qaynatilgan 1 ml suyultirilgan so’lakni probirkalardan 
biriga solinadi, boshqasiga – 1 ml qaynatilmagan suyultirilgan so'lak quyiladi.
Har ikkala probirkada ham 3 ml kraxmal eritmasi solinadi. So'ngra, har ikki 
probirkalari yod eritmasidan 2-3 tomchi qo'shiladi va kraxmal gidroliz jarayoni 
haqida rangi o’zgarishiga qarab xulosa qilinadi. 
8-MAVZU O'SIMLIK MAHSULOTLARI ORGANAHLARIDA 
PEROKSIDAZA FAOLIYATINI ANIQLASH 
O'simlik hujayralarida metabolik jarayonlar faol kislorod hosil bo’lishi bilan birga 
kechib, ular hujayraning past va yuqori molekulyar birikmalar (glutation, askorbin 
kislotasi, taurin va gipotaurin, urik kislotasi) ni o'z ichiga olgan antioksidant tizimi 
tomonidan himoya qilinadi. Antioksidant himoya tizimining tarkibiy qismlarining 
ta'siri, asosan, qiyidagi sxema bo'yicha erkin radikallarning shakllanishiga 
to'sqinlik qiladi: 
superoksid radikal anioni (*O
-
): О2 + е -→•О2- 
gidroperoksid radikali HO2• : О2 + е - + Н+ →HO2• 

---

vodorod peroksid Н2О2: О2 + 2е - + 2Н+ →Н
2
О
2 
gidroksidi radikali НО•: О2 + 3е - + 3Н+ →НО•+ Н2О 
Bundan tashqari, tarkibiy qismlar to'qimalarda erkin radikal jarayonlarining
normal darajasini saqlab qolish va lipid peroksli oksidlanishiga yordam beradi. 
Kislorodning faol shakllari (KFSh) hujayralardagi muhim signalizatsiya 
funktsiyalarini nafaqat stress sharoitida, balki o'simliklar o'sishining normal 
sharoitlarida ham amalga oshiradi. KFSh mitokondriyal DNKning sintezini 
faollashtiradi va hujayraning nafas olish faoliyatini tartibga soladi. Stress ta'siri 
(past harorat, ultrabinafsha nurlar, kimyoviy birikmalar va boshqalar) oksidlanish
jarayonlarning tashabbuskori bo'lishi mumkin. Antioksidant tizimning tarkibiy 
qismlaridan biri peroksidaza fermentidir.
Peroksidaza tirik organizmlarda keng tarqalgan ferment hisoblanadi. 
Tabiatan ko'p funktsiyali bo'lib, bu oqsil o'simliklar hayotining ko'plab 
jarayonlarida, masalan, o'sish, morfogenez, stressdan himoya qilishda ishtirok 
etadi. Ferment oksidoreduktaza sinfiga kiradi va turli polifenollar, alifatik va 
aromatik ominlar, shuningdek yog 'kislotalari (yog' kislotasi peroksidaza), 
sitokrom (sitokrom 
peroksidaza), glutation (glutation peroksidazasi) ni
oksidlanishini vodorod peroksid (H
2
O
2
) yoki organik peroksidlar yordamida 
katalizlaydi.
Eng keng tarqalgan va batafsil o'rganilgani o'simlik peroksidazasi (asosan 
xren –erqalampir ildizlaridagi) bo’lib, uning prostetik guruhi gemoglobin gemi ga 
yaqin turadi. Peroksidazaning substratlari fenollar, fitogormonlar, sitoxrom C, 
NADPH, triozalar, askorbat, flavonoidlar va boshqalar bo'lishi mumkin. 
peroksidazaning katalitik faolligini aniqlash usuli o-dianisidinni vodorod peroksid 
bilan oksidlanish reaktsiyasiga asoslangan: 
Fermentativ reaktsiyasining tezligi fotoelektrokolorimetrda (FEC) 460 nm to'lqin 
uzunligida oksidlanish mahsulotini yutilishiga uchun ko’ra aniqlanadi.