Amaliy audit

16.3. NMATni tashkil qilish tartibi
Quyida biz NMATni tashkil qilishning maqsadga muvofiq strategiyasini 
tanlash yo’lini ko’rsatishga harakat qilamiz. 
Bu erda quyidagilarni ko’rish mumkin: 
1.1.-variant. Korxona auditorlik firmasining doimiy xizmatidan foydalanadi va 
o’z fayllarini kompyuter tarmog’i yordamida uzatishga rozi. 
1.2.-variant. 1.1. variantdagi kabi, lekin korxona ma’lumotlarni kompyuter 
tarmog’i yordamida uzatishga rozi emas. Ma’lumotlardan joylarda foydalaniladi. 
 
Tanlash omillari
1-strategiya
2-strategiya 
Doimiy 
xizmat 
ko’rsatish
Bir-birga xizmat ko’rsatish
1.1. Variant
Mijozning axborot 
manbaidan tarmoq 
yordamida 
foydalanish. 
1.2. Variant 
Mijozning axborot 
manbaidan joylarda 
foydalanish. 
2.1. Variant 
Ma’lumotlarni 
kiritishdan voz 
kechish. 
2.2. Variant 
Ma’lumotlarni qisman 
kiritish. 
16.3-rasm. NMATni tashkil qilishning mumkin bo’lgan variantlari
2.1.-variant. Korxona auditorlik firmasining doimiy xizmatidan foydalanmaydi, 
ya’ni firmaning doimiy mijozi emas. Ma’lumotlarni kiritishdan butunlay voz kechish 
ko’zda tutiladi. Asosiy ish auditor zimmasiga tushadi. 

---

516 
2.2.-variant. 2.1.-variantdagi kabi, lekin auditor uchun katta ahamiyatga ega 
bo’lgan buxgalteriya hujjatlarini qisman kiritish ko’zda tutiladi. 
1.1. va 1.2. variantlar minimal auditorlik tavakkalchiligini 2.1.-variant - 
maksimal, ya’ni yuqori, 2.2. - variant esa - o’rtacha darajadagi tavakkalchilikni 
kafolatlaydi. 
2-modulning tuzilishini ko’rib chiqishni tugallar ekanmiz, shuni ta’kidlash 
lozimki, vaqt o’tishi bilan bilimlar manbai ham o’zgaradi: yangi bilimlar bilan 
to’ldiriladi, eskirgan bilimlardan ozod qilinadi. Auditning yangi qoidalarini kiritish 
yangi qoidalarning eskilari bilan zid bo’lib qolmasligini nazorat qilishni talab qiladi. 
Yangi bilimlarni kiritish uchun uch bosqichni bajarish zarur: 
1. Audit yangi bo’lagining izohi; 
2. Audit bo’lagining vazifalari izohi; 
3. Har bir vazifa ichida audit qoidalarining izohi. 
Auditorlik muolajalarni bajarish turli vazifalar uchun turli miqdorda bo’lgan 
ma’lumotli axborotlardan foydalanishni nazarda tutadi. Masalan, «ish haqini 
hisoblash auditini avtomatlashtirish» vazifasi uchun quyidagi ma’lumotli axborot 
zarur bo’ladi: eng kam oylik ish haqi miqdori; soliqqa tortilmaydigan minimum 
miqdori; nafaqa fondi va boshqa shu kabilarga ajratmalar foizi.