Амалий машғулотлари амалий машғулот -1

3- расм. Панелларни ташиш ва монтаж килиш жараёнлари хисобига доир.
а,б-панелларни ташиш ва монтаж килиш хисоб схемалари;
в-панелларни кундаланг ва келтирилган кесим юзалари.

Гумбаз қобиқнинг мустаҳкамлигини текшириш

Қобиқнинг юк кўтарувчанлиги, мустаҳкамлиги эксплуатация юкига ҳисоблаш билан аниқланади.
Қовурғали қобиқнинг келтирилган баландлиги мембранали зўриқиш кучи N₁ таъсирига ҳисоблаш билан аниқланади.
t_red = (24(60-4)=4126)/126 = 14,7 см. (23)
t_red = =147 мм (24)
Гумбаз қобиғининг ўрта қисмининг юк кўтарувчанлиги қалинлиги t_red=147 мм, эни b=1000 мм бўлганда қисувчи зўриқиш ўртача кучи таъсирига текширилади.
N < _b2R_bA_b; (25)
(75,3=83,7)/2 = 79,45 < 10,9171471000 =2249 кН
79,45 < 2249 кН. Шарт бажарилади. Панелнинг 40 мм қалинликдаги токчасига мередиан ва ҳалқа йуналишида А^'_s=0,2t тенг конструктив арматура тўри A^'_s=0,2t см жойлаштирамиз.
A_s = 0,24,0 = 8,0 мм². (26)
Қабул қиламиз 4Вр-I - 150; 4Bp-I - 150; A^'_s = 8,8 мм².
Гумбаз қобиғини устиворликка текширишда, йиғма панел ўртасининг фиктив қалинлигини ҳисоблаймиз
Қобиқ кўндаланг кесим юзаси.
A_b = St = b_red(h–t) =1264 = (60–4) 24 = 1848 см^{2 (27)}
Панел юқорисидан оғирлик марказигача бўлган масофа
см (28)
Оғирлик марказидан панел пастигача бўлган масофа:
у₂ = h – у₁ = 60 - 24 =36 см. (29)
Кўндаланг кесим инерция моменти
= 681856 см⁴

Қобиқнинг фиктив баландлиги

қ 66,5 см. (30)
Бетоннинг фиктив эластиклик модули
716792 Н/см² = (31)
Рухсат этилган тўлиқ ҳисобий юк қиймати
q = 0,2E_b,def (t/R)² 0,20,25716,8(66,5/3500)² =
= 0,0129 кН/см² = 129 кН/м²
Қобиққа таъсир қиладиган q = 4,307 кН/м² ҳисобий юк қийматидан катта.
Қобиқнинг таянч ҳалқасига бирикиш жойидаги мередиан йўналишдаги энг катта момент қиймати ва қўйиладиган арматуралар кесим юзасини аниқлаш юқоридаги мисолда келтирилган. Йиғма гумбазларда бу моментни панелнинг бўйлама қирраларга жойлаштириладиган арматуралари қабул қилади.

Пастки ва устки гумбаз ҳалқаларини ҳисоблаш

Пастки ҳалқадаги чўзувчи зўриқиш кучи N₀ =1406,1 кН
Талаб қилинган олдиндан зўриқтирилган арматуралар кесим юзасини аниқлаймиз.
мм²
Кесим юзаси 15қ19,6 мм². (32)
Талаб қилинган симлар сони n = 1266/19,6 қ 65. Ҳар бири 185 B-II бўлган 4 дона симлар боғламини қабул қиламиз A_sр=41819,6 = 1411 мм².
Пастки таянч ҳалқасининг кесим юзаси А_b = 305700 мм².
Ҳалқанинг баландлиги унинг панеллар билан бирикиши ва 4 дона симлар боғламини жойлаштириш учун етарли бўлиши керак. H=700 мм қабул қиламиз. b = A_b/h = 305700/700 = 440 мм. Ҳалқанинг энини конструктив талабдан келиб чиқиб 650 мм га кўпайтирамиз. Унда ҳалқанинг кесим юзаси
A_b = 2065 = (5055 - 3550/2) = 3175 cм², ҳисобдагидан
A_b = 3057 см² катта.
Ҳалқанинг йиғма элементларини оддий арматура А-III билан жиҳозлаймиз. A_s=0,5%A_b = 0,0053175 =15,88 см². Бетоннинг кесим юзасига 916 (A_s = 18,10 мм²) стерженлар жойлаштирамиз.
Бу арматуралар қуйидаги зўриқиш кучини қабул қилиши мумкин.
14,111110(100) = 18,10365(100) =2226860
Н = 2227 кН > 1403 кН. (33)
Юқориги ҳалқадаги зўриқиш кучи N_ф = 224,9 кН.
Ҳалқанинг ўлчамлари конструктив талабга мувофиқ қабул қилинган
h = 600 мм; b = 300 мм; A_b = 3060 = 1800 cм².
Талаб қилинган арматуралар кесим юзаси
А_s = (224900 - 18000,917)/365 < 0, (34)
демак, арматура конструктив талаб асосида қўйилади
0,5%A_b = 0,005180000 = 900 мм².
Қабул қиламиз 614 A-III, A^'_s = 923 мм².

Мавзу-10.Сферик қобиқнинг қабул қилиши мумкин бўлган чегаравий юк қийматини аниқлаш.