Амалий машғулот №6. Асаб марказлари ва уларнинг хоссалари Тематик режа

Рефлексларнинг синфланиши. 
Одам ва ҳайвонларда жуда кўп рефлекслар 
ўрганилган. Барча рефлексларни қайсидир бир хусусиятига кўра алоҳида 
гуруҳларга ажратилади. Биологик аҳамиятига кўра барча рефлекслар 

---

овқатланиш
, 
ҳимояланиш
, 
тусмоллаш
-
ўрганиш
, 
жинсий
 
ва бошқа 
рефлексларга бўлинади. Индивидни овқатга бўлган эҳтиёжини қондиришга 
йўналтирилган барча ҳаракатлар овқатланиш рефлексларига киритилади.
Ўзини ва ўзига яқинларни жабрланиб қолишдан сақловчи ҳаракатлар - 
ҳимоя рефлекслар
идир
.
Ўрганиш-рефлекслари ёрдамида янги нарса ўрганилади. Жинсий 
рефлекслар ўзига ўхшаганни яратиш ва вояга етказишга қаратилади.
Рецепторларнинг жойланиш жойига кўра - тери, кўриш, эшитиш, ҳидлаш 
рефлекслари мавжуд. Буларнинг бари 
экстрарецептор рефлекслар
 
деб аталади; 
ички 
аъзолардаги 
рецепторлардан 
бошланадиган 
рефлекслар 
интерорецепторли
, мускул, пай ва бўғимлардаги рецепторлар иштирокида 
юзага келадиган ҳаракатларни 
проприорецепторли
 
рефлекслар дейилади.
Рефлексларнинг жавоб реакцияларига кўра 
ҳаракатлантирувчи 
ва 
секретор
, яъни шира ишлаб чиқарувчи рефлексларга бўлинади. Ҳаракатланувчи 
рефлексларда жавоб реакцияси мускул қисқариши орқали амалга ошади, 
секретор-шира чиқарувчи рефлексларда жавоб реакцияси без тўқималаридан 
суюқлик чиқиши билан кўринади.
Рефлексни амалга оширувчи нерв марказини марказий нерв тизимининг 
қайси бўлимида жойлашганлигига кўра рефлексларни 
орқа мия, узунчоқ мия, 
ўрта мия, мияча, оралиқ мия ва пўстлоқ 
рефлексларига бўлинади.
Ҳосил бўлишига кўра рефлекслар 
шартсиз ва шартли 
рефлексларга 
бўлинади.