faoliyatini tartibga soluvchi zamonaviy tamoyil va mexanizmlarni joriy qilish,
ularning samarali faoliyat ko‘rsatishiga yo‘l qo‘ymayotgan to‘siqlarni bartaraf
etish bandida quyidagilar belgilab berilgan. Unga ko`ra 2018-2019 yillarga
mo‘ljallangan bank faoliyatini yanada takomillashtirish bo‘yicha chora-tadbirlar,
banklarining mablag‘lari yetarliligi va likvidliligi darajasi ko‘rsatkichini qo‘llab-
5
boshqaruv va bank tavakkalchiligi tizimi, shu jumladan, ilg‘or xorijiy
amaliyotlari asosida tijorat banklarida menejment tavakkalchiligi samaradorligini
yanada oshirish;
tijorat banklari faoliyatiga, shu jumladan, kredit siyosatiga davlat hokimiyati
organlari tomonidan ma'muriy aralashuvlarning oldini olish va yo‘l qo‘ymaslik;
tijorat banklarining kapitallashuvini oshirish, kredit portfeli miqdorini doimiy
oshirib borish va uning sifatini yaxshilash, investitsiyaviy loyihalarni moliyalash
hamda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni kreditlash ko‘lamini yanada oshirish;
banklarga xos bo‘lmagan vazifalarni istisno etish bo‘yicha amaliy choralarni
ko‘rishni nazarda tutuvchi Dastur loyihasini ishlab chiqish va kiritish.
1
Bank tizimining samaradorligini oshirish banklar iqtisodiyotining real
sektorini kreditlashdagi faol ishtiroki bilan bog'liqdir. Tijorat banklari kreditlash
faoliyatida bir qator muammolarga duch kelmoqda. Banklarning kredit portfeli
tarkibi sifat jihatidan tubdan o'zgarmoqda. Agar 2000-yilda kredit portfelining 54
foizi tashqi qarzlar hisobidan shakllantirilgan bo'lsa, 2015-yilda uning 91 foizi
yuridik va jismoning shaxslar depozitlari hisobidan shakllantirildi. Bu esa, o'z
navbatida, iqtisodiyotimiz tarmoqlariga investitsiya kiritish va shuning hisobidan
taraqqiyotimizni ta'minlashda ichki imkoniyatlarimiz tobora ortib borayotganining
dalilidir.
Respublikamiz bank tizimini isloh etishga doir muhim farmonlar va qarorlar
qabul qilindi.
Muammoli kreditlardan kelib chiqadigan zararlar quyidagilarda namoyon
bo'ladi:
•
bank daromadining pasayib ketishiga;
•
omonatchilar, investorlarning bankka bo'lgan ishonchi yo'qolishi va
bank nufuzining pasayishi;
•
kredit operatsiyalaridan olinadigan foyda hajmining qisqarishi tufayli,
1
2017 — 2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича
Ҳаракатлар стратегиясини «Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили»да амалга оширишга оид
ДАВЛАТ ДАСТУРИ
6
moddiy rag'batlantirishlarning susayishi, bankning malakali kadrlaridan mahrum
bo'lishi xavfi ortadi.
Ushbu holat mazkur muammoni hal etish uchun ta'sirchan choralar qabul
qilishini taqozo etadi va tanlangan mavzuning dolzarbligini belgilab beradi.
Bank tizimidagi islohotlar iqtisodiyotimizning barqaror o'sish sur'atlarini
ta'minlashda eng muhim omil bo'ldi. Buning natijasida tijorat banklarining jami
kapitali 25 foizga oshdi. Bank tizimining mustahkamlanishi 2014-yilda Markaziy
bankning qayta moliyalash stavkasini 10 foizdan 9 foizga, tijorat banklarining
kreditlar bo'yicha foiz stavkasini ham shunga mos ravishda kamaytirish uchun
zarur imkoniyatlar tug'dirdi.
Banklar tomonidan ishlab chiqarishni modernizastiya qilish va texnologik
yangilash dasturlarini moliyalashtirishga yo'naltirilgan kreditlar hajmi 2013-yilga
nisbatan 1,2 barobar, aylanma mablag'larni to'ldirish uchun ajratilgan kreditlar esa
1,3 martadan ziyod oshdi.
2014-yilda tijorat banklari tomonidan kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
subyektlariga 9 trillion so'mdan ortiq yoki 2013-yilga nisbatan 1,3 barobar ko'p,
shu jumladan, 2 trillion so'mga yaqin miqdordagi mikrokreditlar ajratildi. Bu o'tgan
yilga qaraganda 39 foiz ko'pdir. So'nggi besh yilda kichik biznesni kreditlash hajmi
qariyb 5 barobar ko'paydi.
2014-yilda iqtisodiyotimizga jalb qilingan investistiyalar hajmi 10,9 foizga
o'sdi va AQSh dollari hisobida 14 milliard 600 million dollarni tashkil etdi. Bunda
jami kapital qo'yilmalarning 21,2 foizdan ortig'i yoki 3 milliard dollardan ziyodini
xorijiy investistiya va kreditlar tashkil qildi. Ularning to'rtdan uch qismi to'g'ridan-
to'g'ri xorijiy investistiyalardir.
2
"Yangi biznesni qo'llab-quvvatlash" deb ataladigan mezon bo'yicha
mamlakatimiz ayni paytda jahonda 42-o'rinni, tuzilgan shartnomalar ijrosini
ta'minlash bo'yicha
32-o'rinni,
iqtisodiy
nochor korxonalarga
nisbatan
qo'llanadigan bankrotlik tizimining samaradorligi bo'yicha 75-o'rinni egallab
turibdi. "Kichik biznes subyektlariga kredit berish" deb nomlanadigan ko'rsatkich
2
O'zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti Islom Karimovning 2014-yil yakunlari bo'yicha maruzasidan
7
bo'yicha O'zbekiston so'nggi uch yilda 154-o'rindan 42-o'ringa ko'tarildi va o'tgan
yilning o'zida reytingini 63 pozitsiyaga yaxshiladi.
Kollejlarning 480 mingdan ortiq bitiruvchisi ish bilan ta'minlandi. Tijorat
banklari tomonidan ularga o'z biznesini tashkil qilish uchun 280 milliard so'mga
yaqin imtiyozli kreditlar ajratildi va bu 2014-yilga nisbatan 1,3 barobar ko'pdir.
3
Do'stlaringiz bilan baham: 
