Alkaloidlar

Ishning borishi. 100 gr tamaki chinni hovonchada 15 gr so‘ndirilgan ohak bilan ezib maydalaniladi. Olingan aralashmani yumaloq tubli kolbaga solib suv bug‘i bilan haydaladi; haydash xlorid kislota qo‘shib kislotali muhit hosil qilingan distillat namunasi 2% li kremniy volframat kislota eritmasi bilan cho‘kma bermaguncha davom ettiriladi. So‘ngra distillat maydalangan oksalat kislota bilan kislotali muhitga keltirilib (kongo yordamida kislotali sharoiti tekshiriladi), suv hammomida sharbat holiga kelguncha bug‘latiladi.

Quyiltirilgan eritma sovitilgandan so‘ng nikotin oksalati va tamakida bo‘lgan boshqa alkaloidlarning tuzlari cho‘kadi. Cho‘kma filtrlanib siqiladi va uncha katta bo‘lmagan ajratgich voronkasiga o‘tqaziladi. Erkin holatdagi asoslarni ajratib olish uchun cho‘kma ishqorning 30% li eritmasi bilan ishlanadi va 3-4 marotaba efir bilan (har gal 30-40 ml) ekstraksiya qilib ajratiladi. Efir suvsiz K₂CO₃ bilan quritiladi va haydab olinadi.

Efir haydab olingandan keyin qolgan alkaloid asoslarning yig‘indisi maxsus haydash kolbasiga solinadi va parafin hammomida vakuum bilan haydaladi. Distillat oldindan og‘irligi tortilgan shisha balonchaga yig‘ilib, uning unumi aniqlanadi va olingan modda shu idishning o‘zida kavsharlangan holda saqlanadi. Bu olingan asosning tarkibida oz miqdorda bo‘lsa ham boshqa alkaloidlar bo‘ladi. Nikotinning qaynash temperaturasi 760 mm simob ustuni bosimda 247,3⁰C (14 mm.sim.ust 120⁰C; 10 mm sim. ust.da 114⁰C). [α]²⁰=-168°; n_D=1,5280; d²⁰=1,0924. Nikotin ko‘p organik erituvchilarda va suvda yaxshi eriydi. Yangi haydalgan nikotin rangsiz, hidsiz moysimon suyuqlik bo‘lib, uzoq vaqt saqlanganda yopishqoq holga kelib, sekin-asta qora tusga o‘tadi.