Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat universiteti huzuridagi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini

-larcha chama son yasaydi – lug‘aviy shakl yasovchi: yuzlarcha, o‘nlarcha, minglarcha.
-siz qo‘shimchasi ravish yasovchi, sifat yasovchi va sintaktik shakl yasovchi qo‘shimchalar doirasida omonimlik hosil qiladi.
-siz ravish yasaydi –so‘z yasovchi: tinimsiz ishladi;
-siz sifat yasaydi –so‘z yasovchi: gulsiz mato;
-siz ismlarni kesimga xoslovchi shakl - sintaktik shakl yasovchi: Siz yaxshi insonsiz.
-siz fe’llarning shaxs-son shakli – sintaktik shakl yasovchi: Siz bugun biznikiga kelasiz.
II. Kompozitsiya usuli bilan ravish yasalishi. Kompozitsiya usuli bilan yasama ravishlar yasaladi. Tarkibidagi qismlarining qan­day so‘zlardan bo‘lishiga qarab yasama ravishlar quyidagicha hosil qilinadi:
Har belgilash olmoshi bilan aniq o‘rin yoki payt ma’nosini bildiruvchi so‘zlarning birikuvidan hosil bo‘ladi. Eslatma: bunday yasama ravishlar tarkibida so‘roq olmoshi qatnashmaydi: har qachon- olmosh, har doim - ravish kabi. Masalan: har vaqt, har lahza, har gal, har mahal, har zamonda, har yoqqa, har yerda, har yon, har tomondan, har taraf, har dam, har onda, har choq, har safar, har lahzada kabi.
Bir so‘zi bilan o‘rin, payt va miqdor bildiruvchi so‘zlarning birikuvidan hosil bo‘la­di: bir vaqt, bir mahal, bir yo‘la, bir zumda, bir kuni, bir kin, bir yili, bir dam, bir nafas, birpas, birmuncha, bir nafas, bir on, bir gal, bir zamon, bir boshdan, bir tekis, bir chekkada, biroz, bir talay, birvarakay kabi.
Ayrim ot, son, sifatni aynan yoki oraga -ma, ba- qo‘shimchalarini qo‘shib takrorlash yoki jo‘nalish, chiqish kelishigi qo‘shimchalarini qo‘shib takrorlash bi­lan ham yasama ravishlar hosil qilinadi. Qator-qator, chelak-chelak, gul- gul, chaqqon-chaqqon, bir-bir, birma-bir, dam-badam, yonma-yon, so‘za-so ‘z, oyma-oy, yilma-yil, yo‘lma-yo‘l, qo‘lma-qo‘l, uchma-uch, yuzma-yuz, nomma-nom, kundan kunga, yildan yiiga, o‘z-o‘zidan, o‘zidan o‘zi, to‘g‘ridan to‘g‘ri, ochiqdan ochiq, bekordan bekorga, uzundan uzunkabi.
So‘zlarni takrorlash va juftlash yo‘li bilan ravish yasalganda ular quyidagi so ‘z tur- kumlaridan bo‘ladi:

1.