Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o„zbek tili va adabiyoti universiteti

Аmaliy tilshunoslik 
– tilshunoslikning lingvistik masalalarni (mas., mashina 
tarjimasini) hal etishni amaliy yo‗l bilan o‗rganuvchi sohalari (eksperimental 
fonetika, leksikografiya, lingvostatistika kabi). 
Аsos ma‟no
. 1. Biror ma‘noning yuzaga kelishida asos bo‗lib xizmat 
qiladigan ma‘no. Mac., 
o„yin 
so‗zining «ko‗ngil ochish, dam olish maqsadidagi 
erkin (ermak) harakat» ma‘nosi 
o„yinga tushmoq, futbol o„yini 
birikmalaridagi 
ma‘nosining kelib chiqishiga asos bo‗lgan ma'nodir.
2. Yasama so‗z asosiga (so‗z yasalish asosiga) oid ma‘no. Mac., 
terim 
so‗zining 
ter, terimchi 
so‗zining 
terim 
qismiga oid ma'no. 

---

226 
Avtomatik tarjima (mashina tarjimasi)
– bir tildagi matnni ikkinchi 
bir tilga EHM (kompyuter) vositasida qisqa vaqt ichida tarjima qilish 
tizimi.
Avtomatik 
tahrir
– 
kompyuter 
lingvistikasining 
asosiy 
yo‗nalishlaridan biri bo‗lib, kompyuterdagi matn muharrirlari (Microsoft 
Word, Excel, Wordpad, Lexicon) rivojlanishi bilan bogliq bo‗lgan tahrir 
jarayoni. Avtomatik tahrir matndagi mexanik xatolarning avtomatik tarzda 
to‗g‗rilanishi va xatolar haqidagi signallarning userga taklif etilishi kabilar 
bilan bog‗liq.
Bevosita ishtirokchilar (immediate constituents)
– sintaktik 
modellarga ajratish. Bevosita ishtirokchiiar metodiga muvofiq tayanch 
nuqta konstruksiya hisoblanadi. Konstruksiya tarkibidan ishtirokchilar va 
bevosita ishtirokchilar ajratiladi.
Bilimlar injenerligi (Knowledge Engineering) 
– bilimlar bazasi 
bilan shug‗ullanuvchi maxsus yo‗nalish bo‗lib, u sun‘iy intellekt 
tizimining tarkibiy qismi sanaladi. Bilimlar injenerligi kognitiv lingvistika, 
kompyuter semantikasi va komp-yuter lingvistikasining yutuqlariga 
tayanadi.