Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti pedagogika fakulteti

YADAK raisi: p.f.d., prof. Muslimov N. A’zolari:

Samarqand - 2014

Kirish

Bitiruv malakaviy ishining umumiy tavsifi

Mavzuning dolzarbligi. O‟zbekiston mustaqillikka erishgandan so‟ng umuman yangi hayot va yangi jamiyat barpo etala boshlandi. O‟zbekistonda bozor iqtisodiyotiga asoslangan erkin demokratik davlat va fuqarolik jamiyatining poydevori barpo etilishga kirishildi.

Mustaqil O‟zbekiston hukumatining xalqparvar siyosati natijasida g‟oyaviy va siyosat sohasida kun sayin jiddiy o‟zgarishlar amalga oshirilmoqda. Jamiyatimizda moddiy-ma‟naviy rivojlanishining yangi omillari yaratilmoqda.

Mamlakatmizning barcha sohalarida dekmokratiyalashtirish va insonparvarlashtirish ishlari amalga oshirilmoqda. Xalqimiz oldiga madaniy jihatdan yangilash va o‟z-o‟zini anglashdan iborat kabi muhim vazifalar qo‟yilmoqda.

O‟zbekiston Respubilikasining Oliy Majlisida (1997-yil 29-avgust) «Ta‟lim to’g‟risida»gi qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» qabul qilindi.

Shuningdek, milliy g‟oya va milliy istiqlol mafkurasi konsepsiyasi yaratildi.

Bu dasturdagi hujjatlar ta‟lim sohasida muhim burilish yasadi. Unda ta‟lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy prinsiplari, ta‟lim tizimi, uning boshqaruv tarkibi, o‟qituvchi-pedagoglarning huquq va burchlari aniq belgilab berildi.

Ta‟lim sohasidagi bosh maqsad demokratik, insonparvarlik tamoyillarini qaror toptirish, xalq milliy an‟analari asosida o‟quvchilarni ma‟naviy-axloqiy tarbiyalash. Mamlakatimiz rahbari I.A.Karimov Oliy Majlisning IX sessiyasidaqilgan ma‟ruzasida: “O‟sib kelayotgan yosh avlodni kamol toptirish, jamiyatimizning fidoiy insonlarni yetuk va bilimli qilib tarbiyalash, har tomonlama komil insonni shakllantirish bugungi kunda ta‟lim tizimining kechiktirib bo‟lmaydigan masalalardan biri hisoblanadi”¹ deb ta‟kidlagan edi.Siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy va ma‟naviy sohalarda ulkan o‟zgarishlar amalga oshirildi.
¹ Karimov I. A. “Barkamol avlod - O‟zbekiston taraqqiyotining poydevori”. -T., “Sharq”, 1997- y., 32 b.

Davlatimiz dunyodagi eng rivojlangan mamlakatlar qatoridan mustahkam o‟rin egallay boshladi.

XXI asrning dastlabki yillaridanoq ozod va obod vatan, erkin va farovon hayot barpo etish o‟zbekiston xalqining ma‟naviy taraqqiyot yo‟lidgi bosh g‟oyaga aylandi.

O‟zbekiston Respublikasi davlatining asosiy maqsadi - yurt tinchligi, Vatan ravnaqi va xalq farovonligini ta‟minlashga xizmat qilish to’g‟risidagi qarororida milliy qadriyatlar asosida o’quvchi shaxsida ma‟naviy-axloqiy fazilatlarni tarbiyalashga, o‟z oilasiga va xalqiga sodiq fuqaroni shakllantirishga alohida ahamiyat berishdan iborat. Ayniqsa o‟sib kelayotgan yosh avlodni milliy istiqlol ruhida tarbiyalash muhim masalalardan biriga aylandi. Bu vazifani asosan oila va

xalq ta‟lim tizimidagi muassasalar bajara oladi. Chunki farzand dunyoga kelgadan

e‟tiboran oldin oilad tarbiya topsa, maktabda bilim oladi.

Umumiy o‟rta ta‟lim maktablarida olib borilayotgan o‟qish darslari orqali boshlang‟ich sinf o‟quvchilarini nafosat va axloqiy tarbiyalash masalasiga ajdodlarimiz ham befarq qarashmagan, ya‟ni yosh avlodni nafosat va axloqan tarbiyalash qadimiy bo’lib, uning zaminida jamiyat, el-yurt, mahalla, oila va ota- ona turgan.

Ayni paytda nafosat va axloqiy tarbiyaga alohida e‟tibor qaratilmoqda. Chunki, yurtdoshlarimizning chet ellarga borib o‟qishi, ishlashi, odam savdosining avj olishi, yoshlarimizning internet tarmog‟idan bemalol foydalanishi, “ommaviy madaniyat”ning kirib kelishi ba‟zi bir yoshlarimizni axloqiy nopokliklarga qo‟l urishiga sabab bo‟lmoqda. Shu no‟qtai nazardan qaralganda ushbu tadqiqotning mavzusi dolzarb muammolardan biriga bag‟ishlanganligi o‟z-o‟zidan ko‟rinib turibdi.