Alijonova durdona farhodjon qizi

Arab tilidan o‘zlashgan terminlar: attor, bazzoz, baqqol, dallol, jallob, iste’mol, daromad, buromad, xarajat kabilar.

Attor – atir-upa, attorlik mollarini sotuvchi savdogar. Iste’molda hozirda ham mavjud.

Bazzoz – gazlama sotuvchi savdogar. Xalq og‘zaki ijodida “Kuntug‘mish” dostoni bosh qahramoni Kuntug‘mish Zangar yurtiga bazzoz qiyofasida boradi. Shuningdek, “Ravshan” dostonida Sharq bozorining noyob tasvir-manzarasi keltirilgan bo‘lib, xalqimiz hayoti savdo-sotiq bilan farovon bo‘lganligining tasdig‘idir.

Baqqol – oziq-ovqat, shuningdek sabzavotlar sotuvchi mayda savdogar. So‘z ko‘rki – maqol, guzar ko‘rki – baqqol.

Dallol – jarchi, vositachi degan ma’nolarini bildirib, bozorda sotuvchi va xaridorni kelishtiruvchi, o‘rtada turuvchi, savdo-sotiq jarayonida ishtirok etuvchi vositachi.

Jallob – olib sotar, mahsulotni ayni egasidan arzon narxda sotib olib, uni xaridorlarga sotuvchi savdogar.

Mablag‘ termini naqdina, sarmoya so‘zlari bilan sinonimik qatorni hosil qiladi. O‘lcham, daraja, chegara ma’nolarini ham ifodalaydi. Lekin bugungi kunda naqdina iste’molda mavjud emas.

Daromad – foyda, antonimi esa buromad, xarajat – bular ayni arab tilidan o‘zlashgan terminlar hisoblanadi.

Magazin arabcha termin bo‘lib, ombor degan ma’noni anglatadi. 1) chakana savdo do‘koni; 2) obligatsiyalar oldi-sotdisi bilan shug‘ullanuvchi dilerlik kompaniyasi. Ayni ikkinchi ma’nosi bilan magazin so‘zi umumleksik qatlamdan terminga ko‘chgan.

Tijorat ushbu termin asosida bir qancha terminlar hosil qilingan: tijoratchi (tujjor shakli eskirgan), tijoratxona, tijoratchilik kabilar. Barchasi qo‘llanilish doirasi cheklanmagan, faol leksika tarkibida yashaydi. Arab tilidan o‘zlashgan bo‘lib, savdogarlik, oldi-sotdi ishi ma’nolarini bildiradi.