Alijonova durdona farhodjon qizi

Marketing terminlari sinonimiyasi: bitim – shartnoma – kontrakt, tovar – mahsulot – mol, sarf – xarajat – chiqim – buromad, defitsit – taqchil, ijara – arenda, baho – narx – prays, ssuda – qarz, garantiya – kafolat, auksion – kimoshdi savdosi, daromad – kirim, xaridor – mijoz, sarmoya – mablag, avans – bo‘nak, aksioner – hissador, barter – tovar ayirboshlash – muvoza, demping – arzonga sotish kabilar.

Bitim termini sof o‘zbekcha hisoblanib, bitmoq fe’liga -im ot yasovchi affiksini qo‘shish natijasida hosil qilingan. Shartnoma terminidagi -noma affiksi forscha hisoblanadi. Kontrakt termini rus tilidan o‘zlashgan. Kontrakt – shartnoma terminlari leksik dublet terminlar desak ham bo‘ladi. Iste’molda sinonimik qatorning uchala birligi ham faol qo‘llanadi.

Tovar – mahsulot – mol terminlari sinonimik qatorida tovar termini rus tilidan, mahsulot termini forschadan o‘zlashgan. Qo‘llanilish xususiyatiga ko‘ra tovar va mahsulot bugungi kunda faol. Mol termini esa eskirgan hisoblanib, asosan, boylik ma’nosida ishlatiladi. Marketing terminologiyasida faol qo‘llanuvchi, sohaning o‘zigagina xos terminlardir.

Barter – ayirboshlash, aslida marketing terminologiyasida ayirboshlash termini mavjud emas, uning o‘zbekcha tarjimasi. Demping terminida ham shu holatni kuzatamiz, ya’ni uning ayni tarjimasi arzonga sotish birikmasi bilan chegaralanmaydi. Demping – tovarlarni tashqi bozorda ichki bozordagiga nisbatan arzon narxlarda sotish degan ma’noni bildiradi. Tahlillardan ko‘rishimiz mumkinki, ular o‘zaro sinonimik qatorni vujudga keltira olmaydi. Auksion terminiga kimoshdi savdosi muqobili tanlangan bo‘lib, ushbu terminlar sinonim qatorni hosil qila oladi. Yana shuni qayd etishim muhimki, marketing terminlarini tadqiq etish jarayonida sinonimik qatorni hosil qilgan terminlarning qo‘llanilish darajasiga e’tiborimizni qaratdik. Bo‘nak emas, avans faol qo‘llanadi. Hissador – aksioner terminlarida ham shu holat.