Al-xorazmiy nomli urganch davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

jadval.
Transport turlari bo`yicha yuk tashish hajmi tarkibi va dinamikasi.

Transport turlari	Hajmi		O`tgan yilga nisbatan foizda
	2003	2004	2003	2004
Yuk tashish hajmi, mln tonna	703,2	714,9	95,8	101,0
Temir yo`l transporti	45,1	45,4	102,5	101,0
Avtomobil transporti	592,8	601,8	94,4	100,9
Quvur yo`llari orqali	65,3	67,7	105,6	102,1
Havo transportida, ming tonna	5,9	5,6	62,6	94,3
Yuk aylanmasi, mlrd. t-km	63,3	64,5	105,8	103,7
Temir yo`l transporti	19,1	18,0	103,5	100,0
Avtomobil transporti	9,6	11,0	107,2	114,3
Quvur yo`llari orqali	34,6	35,4	106,8	102,6
Havo transportida, ming tonna	95,3	117,3	75,3	123,1

1952-1955 yillarda Chorjo`y-Qo`ng`irot temir yo`li ishga tushdi. Mazkur yo`l Quyi Amudaryo mintaqasini respublikaning boshqa hududlari bilan bog`ladi. 1962 yilda Navoiy-Uchquduq temir yo`lining qurilishi Markaziy Qizilqumdagi boy mineral resurslardan foydalanish imkoniyatini yaratdi. 1972 yilda ishga tushgan 410 km li Qo`ng`irot-Beynov temir yo`li O`rta Osiyo mintaqasidan Qozog`istonga, Rossiyaning markaziy, janubiy va Ural mintaqalariga hamda Kavkaz hududlariga chiqish imkonini berdi. Shuningdek, ushbu yo`lning qurilishi Ustyurtdagi tabiiy resurslarini o`zlashtirishga va mazkur mintaqaning ijtimoiy iqtisodiy jihatdan rivojlanishiga imkon yaratdi. Shu bilan birga mazkur yo`lda ko`plab xorijiy davlatlarning tranzit yuklari ham tashiladi. Xullas, respublikamiz temir yo`llarining uzunligi XX asrning 20- yillari boshida 1589 km ni tashkil etgan bo`lsa, hozirga kelib u 6700 km ga yetdi.

O`zbekistonning siyosiy mustaqillikka erishuvi barcha sohalar qatori temir yo`l sohasida ham o`zgarishlar bo`lishiga olib keldi. Ayniqsa, temir yo`l mustaqilligini ta`minlash eng asosiy vazifa qilib qo`yildi. Shu bois, sohada qator yangi temir yo`l qurilishlari boshlandi. Ana shularning samarasi o`laroq, 2001 yilda uzunligi 500 km dan ortiq bo`lgan Uchquduq-Sultonuvays-Nukus temir yo`li ishga tushurildi. 2007 yilda temir yo`l tarmog`ida yana bir muhim voqea yuz berdi. Mustaqilligimizning 16 yilligi shodyonalari arafasida G`uzor-Boysun-Qumqo`rg`on (233 km) temir yo`li ishga tushdi. Ushbu yo`lning qurilishi Qashqadaryo va Surxondaryo viloyatlarining ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishida ijobiy yutuqlarga olib kelishi shak-shubhasizdir.
Respublikaning xorijga jumladan, Janubiy va Janubi-G`arbiy Osiyo davlatlariga chiqishida Mashhad-Seraxs-Tajan temir yo`lining qurilishi muhim voqea bo`ldi. 1996 yil 13 may Mashhad shahrida 295 kmli mazkur yo`lning ochilish marosimi bo`ldi. Bu yo`l eng qisqa masofa orqali Markaziy Osiyo mamlakatlarini Fors qo`ltig`i mamlakatlari bilan va ular orqali Janubiy va Janubi-G`arbiy Osiyo boshqa davlatlari bilan tashqi iqtisodiy aloqalarini rivojlantirishga keng imkoniyatlar ochib beradi.