Al-xorazmiy nomli urganch davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

jadval.
Transport turlari bo`yicha yo`lovchi tashish va yo`lovchi aylanmasi dinamikasi.

Transport turlari	Hajmi		O`tgan yilga nisbatan foizda
	2016	2017	2016	2017
Yo`lovchi tashish , mln kishi	3351,5	3479,2	98,6	103,9
Temir yo`l transportida	15,3	15,3	102,5	100,5
Avtomobil transportida	3121,0	3294,1	100,1	105,6
Shahar elektr transportida	214,4	168,9	80,8	78,1
Havo transportida	0,8	0,9	96,3	107,0
Yo`lovchi aylanmasi, mlrd. yo`lovchi-km	36218,6	40119,6	109,3	110,7
Temir yo`l transportida	2065,0	2029,0	102,3	100,9
Avtomobil transportida	28949,1	32534,6	112,7	112,1
Shahar elektr transportida	1248,0	1007,4	82,0	80,7
Havo transportida	3956,5	4548,7	101,1	114,9

Keyingi 4-5 yilda yo`lovchi va yuk tashish sohasida xususiy sektorning roli ortib bormoqda. Bugungi kunda Respublikada 25 mingdan oshiq xususiy yuk avtomobillari, 5 mingdan oshiq avtobuslar va 80 mingdan ortiq yengil avtomobillar hisobga olingan. Agar kuniga avtotransportda 8 mln. dan oshiq yo`lovchi tashilsa, shundan 25-30 foizi xususiy avtomobilchilar tomonidan amalga oshiriladi.

2.Temir yo’l transportining shakllanishi
O`zbekistonda mavjud bo`lgan transport turlari orasida yetakchi va muhim o`rinni temir yo`llar egallaydi. Mamlakatlarning tashqi iqtisodiy aloqalarida, ayniqsa eksport va import munosabatlarida ushbu transport turining ahamiyati beqiyosdir. Temir yo`l transportining boshqa transport turlariga nisbatan yana bir afzalligi shundan iboratki, bi transport atrof-muhitga kam zarar yetkazadi, uning yuk va yo`lovchilar tashish qobiliyati juda yuqori bo`lib, ob-havo injiqliklari bilan bog`liq emas va muntazam ravishda harakatda bo`ladi. Bu bilan u avtomobil va ayniqsa havo transportidan katta farq qiladi. Respublika temir yo`l tizimida 2005 yilda 15134,1 ming yo`lovchi va 45,8 mln t turli xil yuklar tashilgan.
O`zbekistonda temir yo`llarni qurish o`zining ma`lum tarixiga ega. Mamlakat hududida birinchi temir yo`l izlari 1888 yilda Farob stantsiyasidan Samarqandgacha qurilgan bo`lib u Zakaspiy (Turkmanboshi-Chorjo`y) temir yo`lining davomi edi. Uning qurilishi keyinchalik davom ettirilib 1899 yili Andijon va Toshkent shahrigacha yetkazildi. 1906 yilda Toshkent-Orenburg temir yo`li qurildi. O`rta Osiyo jumladan, O`zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotida o`tgan asrning 30-yillarda qurilgan uzunligi 1400 km dan ziyod bo`lgan Turksib (Turkiston-Sibir) temir yo`lining ishga tushishi o`z davrida muhim ahamiyatga ega bo`ldi. Ikkinchi jahon urushi yillarida Angren ko`mir havzasiga va Chirchiq elektrokimyo kombinatiga temir yo`l izlari qurildi.