Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

G INEKOLOGIK BEM ORLARNI
JARROXLIK YO‘LI BILAN
DAVOLASH
20.1. Ginekologik bemorlarni jarrohlik yo‘li bilan
davolash usullari
G inekologiya am aliyotida ikki xil davolash usuli bor:
1) konservativ;
2) operativ (jarrohlik).
G in ek o lo g ik b e m o rla rn i d av o lash d a ja rro h lik usuli k o ‘p 
q o ‘llanadi. O peratsiya natijasi asoratsiz b o ‘lishi k o ‘p jih a td a n
ham shiraga bog‘liq, u bem orni operatsiyaga tayyorlashni to ‘liq 
bilishi, operatsiyadan keyingi davrda b em o r parvarishini to ‘g ‘ri 
bajarishi zamr. Hamshiraning aseptika va antiseptika qoidalariga rioya 
qilishi katta aham iyatga ega. Operatsiya ham shirasi operatsiyaning 
texnik taraflarini yaxshi o ‘zlashtirgan boMishi, kerakli jarrohlik 
asboblarini tayyorlab, operatsiya jaray o n id a z a a ir asboblar bilan 
to ‘liq ta ’m inlab turishi, operatsiya jarayonida ishlatilgan asboblar, 
tam po nlar, salfetkalar sonini q a t’iy nazorat qilishi kerak. C hunki 
ham shira operatsiya u ch u n ja rro h bilan b aro bar javobgardir.
G inekologik operatsiyalar ikki xil usulda olib boriladi:
1. Q in orqali kichik chanoq a ’zolari operatsiyasi.
2. Q orin b o ‘shlig‘i orqali qilinadigan operatsiyalar.
Keyingi yillarda endoskopik usuldan ko ‘proq foydalanilm oqda.
Bunda qorin b o ‘shlig‘iga bir necha kichik teshiklar ochib, operatsiya 
o ‘tkaziladi. Bu usul fiziologik jihatdan afzal b o ‘Iib, qorin b o ‘shlig‘ida 
katta chand iq lar qoldirm aydi. B em or to ‘liq tekshim vdan o ‘tkazi- 
ladi, operatsiyaga tayyorlanadi, keyin o peratsiya qilinadi. Bu 
operatsiya rejali yoki shoshilinch tarzda b o ‘lsa ham tekshirish va 
tayyorgarlik o ‘tkaziladi.
20.2. Bemorni operatsiyaga tayyorlash
B em or operatsiyaga ko'rsatm alar va m oneliklarga k o 'ra tayyor­
lanadi. Shuning u ch u n bem orni to 'liq tekshirib, z a m r terapevtik 
m uolajalar o'tkaziladi. B em om i operatsiyaga tayyorlash jarayoni 
bir necha m inutdan (shoshilinch operatsiya) to bir necha kungacha 
(rejalash tirilg an o p eratsiy a) davom etish i m u m k in . B em o rn i 
operatsiyaga tayyorlashda faqat anam nez va obyektiv ko'rikkina
219

---

47-rasm. Oshqozonni yuvish.
emas, balki to ‘liq laboratoriya tekshiruvi (umumiy qon, siydik tahlili, 
qon guruhi, rezus-om il, qon ivishi tezligi, ko‘krak qafasi rentgeno- 
skopiyasi, E K G , surtm alar olish va boshq.) o ‘tkazilishi zarur. 
Operatsiya qilishdan oldin terapevt va anesteziolog ko'rigi o ‘tkaziladi 
va xulosasi chiqariladi. Operatsiyaga tayyorlash jarayonida yurak- 
qon to m ir sistem asiga qu w atlo vchi dorilar yuboriladi va og‘iz 
b o ‘shlig‘ining sanatsiyasi o ‘tkaziladi. O peratsiyaga tayyorlashda 
oshqozon-ichak sistemasi tekshiriladi, diyetoterapiya o ‘tkaziladi. 
Operatsiyadan 1 kun oldin yengil ovqatlar tavsiya etiladi, keyin 
soat 1700 dan so'ng ovqat berilmay, surgi dorilar (magniy sulfat) 
beriladi. Kechqurun va ertalab tozalovchi huqna qilinadi. Shoshilinch 
operatsiya oldidan bem orning oshqozoni yuviladi (47- rasm).