Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

14.3. Bepushtlikni davolash
Patologiya turi aniqlangandan so 'n g bepushtlikni davolash 
boshlanadi. B achadon naylari yopiq — o'tkazm aydigan bo'lsa, 
gidrotubatsiya bilan bachadon bo'sh lig 'ig a bosim ostida lidaza, 
gidro ko rtizon , fiziologik eritm a bilan an tib io tik lar yuboriladi. 
Davolash kursi kunora 5—6 m arta bo'lib, hayz ko'rish davri orasida 
o'tkaziladi. O datda, gidrotubatsiya fizioterapevtik davolash bilan 
birga qo'shib olib boriladi.
E ndokrin bepushtlik b o'lsa, ovulatsiya siklini paydo qilish 
uch u n um um iy qu w atlov chi preparatlar, kerakli g orm onlar bilan 
d av o lash o 'tk a z ila d i. O v u latsiy a sik lin i tik la s h d a k lo m ifen , 
klostelbegid, pergonal, parlodel va boshqa d orilar k o 'p ro q n af 
berm oqda. U larning 1—3 siklini qabul qilish ayolga hom ilador 
bo'lish im konini beradi. Ayni vaqtda organizm ni quw atlantiradigan 
va ekstragenital patologiya bilan kurashuvchi terapiya o'tkazish 
kerak.
14.4. Sun’iy unig‘lantirish
Ayollardagi bepushtlikni davolashning yan a bir usuli su n ’iy 
u ru g ia n tirish , y a’ni ayol hom ilador b o'lishi u ch u n jinsiy yo'liga 
spermani kiritishdan iborat. Spermani ayol qinining orqa gumbaziga 
qo'yish m um kin, lekin bu yaxshi natija berm aydi, chunki qindagi 
m uhit sperm aga salbiy ta ’sir qilishi m um kin.
Ik kinchi usulda sperm a ayol b ach a d o n b o 'y n in in g ichiga 
kiritiladi, bu usul ham k o 'p in c h a natijasiz b o 'lad i, ch un ki bu 
yerda ham sperm a nobud bo'lishi m um kin.
Sperm ani bachadon bo'shlig'iga yuborish k o 'p in ch a yaxshi 
natija beradi. Bu usullarning ham mas i ayol bachadon naylari va 
bachadoni to'liq tekshirilgandan va 2 fazali hayz sikli aniqlangandan 
so'n g o'tkaziladi.
U ru g'lan ish ni ayol erining sperm asi bilan o'tk azish m um kin, 
sh u n in g d ek , erk ak b ep u sh t b o 'ls a , d o n o r sp erm asid a n ham
foydalanish m um kin. Barcha hollarda d onor sinchiklab tekshirilishi
185

---

va uning sog'lom ligi, irsiyati haqida to ‘liq m a ’lum otga ega b o ‘lish 
kerak.
Keyingi yillarda bepushtlikni davolash uch un ekstrakorporal 
va em brion transplantatsiyasini o ‘tkazish keng q o ‘llanilm oqda 
(tuxum hujayra organizmidan tashqarida unig‘lantiriladi va bachadon 
bo ‘shlig‘iga im plantatsiya qilinadi). Bunday usul bilan tug ‘ilib, 
yashayotgan bolalar soni dunyoda ju d a k o ‘p. Lekin jih o zlar va 
uskunalarning narxi qim m atligi, asosan, chet elda ishlab chiqa- 
rilgan dori vositalaridan foydalanilgani tufayli bu usul m am laka- 
tim izda faqat yirik ilmiy tekshirish muassasalari va klinikalardagina 
amalga oshiriladi.
Y uqorida k o ‘rsatilgan usullar yordam ida hom ilador b o ‘lgan 
ayollar doim o shifokor, akusher-ginekolog nazoratiga m uhtoj 
bo'ladilar.