Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

16.2. Ayol jinsiy a’zolarining xavfsiz o ‘smalari
Xavfsiz o 'sm ala r orasida bachadon m iom asi va tuxum don 
kistasi, shuningdek, vulva va qin kistasi k o'proq uchraydi. Vulva va 
qin kistalari k atta va kichik jin siy lablar bu rm alari sohasida 
joylashadi, ya’ni dahliz katta bezi chiqish qism ida yoki qin yon 
devorining yuqori qism ida joylashadi.
U lar palpatsiyada og'riqsiz, elastik konsistensiyali, silliq devorli 
bo'ladi. Bem or, odatda, yurishga qiynalishdan shikoyat qiladi. 
Davolash jarrohlik yo'li bilan amalga oshiriladi (kista olib tashlanadi).
16.2.1. Bachadon miomasi
B achadon m iom asi ayollar jinsiy a ’zolari kasalliklari orasida 
keng tarqalgan b o'lib, xavfsiz o'sm alarn i o 'z ichiga oladi. O 'sm a 
m ushak va biriktiruvchi to 'q im ad an rivojlanib, qon tom irlarga boy 
bo'ladi. M iom a tugunining o'sgan joyiga qarab, un ing quyidagi 
turlari farqlanadi:
1)
subseroz 
(qorin pardaosti) tugun — bachadonning seroz 
qavatidan rivojlanadi;
2) 
interstitsial 
(devor ichi) tu g u n lar — b ach a d o n devori 
qatlam laridan m iom atoz tugun o'sishi kelib chiqadi;
3) 
sumbukoz 
(shilliqosti) tugunlar — b achadon bo 'sh lig 'id a 
rivojlanadi;
200

---

4) 
atipik 
shaklli tugun (qorin parda o rtidan , bachado n b o ‘yni 
o rtid an , boylam lar orasidan).
Bachadon m iom asining eng ko‘p uchraydigan belgisi — bu 
hayz funksiyasining buzilishi (bachadondan m eno va m etroragiya 
ko'rinishida qon ketishi, uzoq davom etuvchi qonli ajralmalar) 
hisoblanadi. Keyingi sim ptom lardan b in qorinning pastki qismida va 
um urtqa — bel sohasida og‘riq va uning qoringa tarqalishidir. Og‘riqlar 
har xil ko‘rinishda (vaqtinchali, hayz vaqtida, doim iy) b o ‘ladi.
B achadon m iom asi tashxisi ginekologik k o ‘rish, zondlash, 
bachadon bo ‘shlig‘ini diagnostik qirish natijalariga asosan q o ‘yiladi. 
0 ‘sm a, asosan, zich konsistensiyali, h ar xil shaklda, k o ‘pincha 
k o ‘p tugunli bo'ladi. Agar tashxis q o ‘yishda qiyinchilik b o ‘lsa, 
q shim cha tekshirish usullaridan foydalaniladi (U T T , G S G va 
boshqalar). D avolash konservativ va operativ boMishi m um kin. 
Konservativ davo o ‘sma o'sishining sekinlashishiga va kasallik og‘ir 
k ech ish in i kam aytirishg a q aratila d i. K onservativ davo klinik 
k o 'rin ish aniq b o ‘lm agan va m iom a sust rivojlangan hollarda 
o ‘tkaziladi. Bu holatda funksional diagnostik testlar nazorati ostida 
va davolash natijalariga asoslanib, sin tetik p ro g estin lar bilan 
gorm onoterapiya o ‘tkaziladi.
B a’zan bach ad on m iom alarini konservativ usulda davolash 
tavsiya etilm aydi. B achadon kattaligi 16 haftalik hom iladorlikdan 
kattaboN sa, endom etriyda shilliqosti tugun v a p o lip la r aniqlansa, 
tu g u n larn in g xavfli o ‘sm aga aylanishi yoki to 'q im a la r o ‘lishi 
(nekrozi)da tez o'sishi, yon a ’zolarning ezilishi va u lar funksiya­
sining buzilishida, o ‘ta ko‘p qon ketganda va o g ‘riqda, tugun 
oyoqchalarining buralib qolishida, shuningdek, m iom alar ayol 
jinsiy a ’zolarining boshqa patologik jarayonlari bilan birga uchrasa, 
konservativ davo buyurilmaydi. Yuqoridagi hollarda jarrohlik usuli 
bilan d av o lan ad i. A gar ayol yosh b o ‘lib, b o la lari b o ‘lm asa, 
operatsiya konservativ o ‘tkazilishi m um kin, m iom atoz tugunlar 
tugilib, tushib ketadi. Boshqa hollarda operatsiya hajmi bachadonning 
qinusti am putatsiyasidan iborat b o ‘ladi.