Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

14.5. Bepushtlik profilaktikasi
Bepushtlik profilaktikasi bepushtlikka qarshi kurash cho ra- 
tadbirlaridan iboratdir.
Bepushtlikka qarshi kurash bolalik davridayoq, qizlam ing jinsiy 
a ’zo lari sh ak llan ay o tg a n p ay td a u n g a t a ’sir q ilu v ch i, jin siy
a ’zolardagi y allig‘lanish va o rg an izm dag i o ‘tk ir y allig 'la n ish
jarayonlarining oldini olish va o ‘z vaqtida davolash bilan boshlanadi.
Ayollardagi jinsiy a ’zolar yallig'lanish jarayonlarini o 'z vaqtida 
aniqlash va davolash keyinchalik vujudga kelishi m um kin b o'lgan 
og 'ir asoratlarning oldini oladi.
Ayollar orasida abortlarning oldini olish, hom iladorlikning 
abortlargacha yetib borm asligi, agar shunday holat vujudga kelsa, 
og 'ir asoratlar qoldirishi, bachadon va bachadon ortiqlarida xavfli 
yallig'lanish jarayonlari, jinsiy a ’zolar kasalliklari vujudga kelishi 
m um kin. Bularning ham m asi bepushtlikka sabab bo'lishi m um - 
kinligi haqida ayollar o'rtasida keng tushuntirish ishlari olib borilishi 
kerak.
O 'z y o 'n a lish i b o 'y ic h a , o d a m la r bilan keng m u lo q o td a 
bo'ladigan, bem orlam i ko'rish uchun uyiga boradigan, yotib qolgan 
bem orlar parvarishi, ularni davolash va tekshirish jarayonlarida 
faol ishtirok etadigan tibbiyot hamshirasi zimmasiga katta m as’uliyat 
yuklanadi. Tibbiyot ham shirasi bepushtlik bilan azob chekayotgan 
er va xotinning h ar ikkoviga alohida tushuntirish ishlarini olib 
borishni bilishi, y a ’ni tibbiy tekshiruvlarga (sperm a yig'ish va
186

---

to p s h iris h , b u n d a n ta s h q a ri h a r xil m u o la ja la r, b a c h a d o n
naylarining o ‘tkazuvchanligini aniqlash, funksional test-tashxisi 
va boshqalarga) tayyorlanishni tushuntirishi kerak.
B epushtlikning b archa diagnostik m uolajalarini (bachadon 
b o ‘shlig‘ini qirish, rentgen m uolajalari va boshqalar), shuningdek 
shifokor k o'rsatm alarini bajarish, o ‘tkazilayotgan m uolajalarda 
yordam chi sifatida ishtirok etish tibbiyot ham shirasining vazifasiga 
kiradi.
N ikoh gigiyenasi qoidalariga rioya qilish bepushtlikning oldini 
oladigan vositalardan biridir. Barvaqt boshlangan jinsiy hayot 
ayolning bu tun organizm i funksiyalarining buzilishiga olib kelishi 
m um kin.
Yangi kelin-kuyovlar „Oila va n ikoh“ markazi qoshidagi tibbiy 
genetika m aslahatxonalariga m urojaat qilishlari kerak. Ayniqsa, 
kelin-kuyovlardan birining tu g ‘m a irsiy kasalligi b o ‘lsa, shunday 
m arkazga m urojaat etish shart.
S huni aytib o ‘tish kerakki, reabilitatsion davolash q an ch a 
tez boshlansa, ijobiy natija darajasi sh un cha yuqori b o ia d i.

---