Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

20.4. Operatsiyadan keyingi asoratlar
B em orlarni q a t’iy nazorat qilib turgan ham shira ulardagi har 
qanday salbiy o'zgarish haqida o 'z vaqtida xona yoki navbatchi 
shifokorga xabar qilishi kerak.
O peratsiya jarohati sohasida 
qon quyilish 
yoki 
gematoma 
hosil 
bo'lganini aniqlagan ham shira zudlik bilan muzli xaltacha qo'yib, 
shifokorga m a’lum qilishi kerak. Infiltrat hosil bo'lishi yoki operatsiya 
ch o k larin ing so'k ilib yoki sitilib ketishi shifokor n azo rati va 
muolajasi bilan bartaraf qilinadi. Bem or operatsiya choki sohasidagi 
og 'riqdan shikoyat qilsa, bo g'lam nam langan bo'lsa, zudlik bilan 
m uz xaltacha qo'yiladi, shifokor ham shira yordam ida ja ro h a tn i 
3% li vodorod peroksid eritm asida yuvadi va bog'lam ni yangilaydi 
ham da antibakterial davo bilan birgalikda um um iy qu w atlo vch i 
davo qo'llaydi.
O peratsiyadan u c h -to 'rt kun o 'tg an d an so'ng choklar so'kilsa 
(vaqtli), ichki a ’zolar jarohatdan tashqariga chiqib qolishi m um kin 
(eventratsiya). 
B unday bem orlarga tin ch holat yaratilib, o 'rin d a n
turish va yonboshlashga ruxsat etilmaydi. Jarohatga muzli xaltacha 
qo'yib, zudlik bilan shifokor chaqiriladi.
O peratsiyadan keyingi davrda eng xatarli asorat bu 
ichki qon
ketishidir. 
Bu hodisa o'tkir anemiyaga olib keladi: teri qoplamlarining 
oqarishi, taxikardiya, Q /B tushishi, hushdan ketish kabi noxush- 
liklar yuzaga chiqishi m um kin. Bunday hollarda tibbiyot hamshirasi 
jaro hat sohasiga muzli xaltacha qo'yib, nafasga kislorod beradi va 
qon o 'rn in i bosuvchi suyuqliklar quyish uchun sistema tayyorlaydi. 
Q on guruhini aniqlaydi, qonga buyurtm a beradi va zudlik bilan 
shifokorni chaqirib, qorin bo 'sh lig 'i operatsiyasi u ch u n kerakli 
asboblarni tayyorlaydi.
Shok yoki kollaps vujudga kelsa, zudlik bilan shifokorni c h a ­
qirib qon o 'rn in i bosuvchi suyuqlikni y u rak -q o n to m ir p re- 
paratlari bilan birga, to m ir ichiga yuboradi. Keyingi qilinadigan 
ishlar shifokor ko'rsatm asi va nazorati ostida olib boriladi.
224

---

O p e ra ts iy a d a n k eyingi d a v rd a k o ‘p u c h ra y d ig a n a so ra t 
pnevmoniya 
(zotiljam) hisoblanadi. U ning oldini olish u ch u n nafas 
gim nastikasi o 'tkaziladi, bankalar, go rchichniklar qo'yiladi.