Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

12.2. Tashqi jinsiy a’zolarning yallig‘lanish kasalliklari
Vulvit 
qin dah lizining yallig’lanishidir. U birlam chi yoki 
ikkilam chi b o ’lishi m um kin. Birlam chi vulvit k o ’proq qizlarda 
ja ro h a t olganda yoki jinsiy a ’zolar gigiyenasi buzilganda paydo 
bo’ladi (siydik va najas ajratgandan so’ng tozalash o ’tkazilm aganda, 
um um iy gigiyena buyum laridan foydalanilganda: sovun, sochiq, 
um um iy o ’rin -k o ’rpa). Vulvit kelib chiqishiga yuqum li kasalliklar 
epitelial qoplam larining nozikligi sabab b o ’ladi. Ikkilam chi vulvit 
ko ’p in ch a ichki jinsiy a ’zolari yallig’langan ayollarda uchraydi. 
Vulvit o ’tkir va surunkali shaklda o ’tadi. O ’tkir vulvitda jinsiy 
lablar, klitor qizarishi, yiringli ajralm alar, to ’qim alar shishi va 
qichishishi kuzatiladi. Ba’zida o ’tkir kondilom alar (to ’qim alarning 
o ’sib ketishi) paydo b o ’lishi bilan o ’tadi. 
S urunkali vulvitda 
g ip erem iy a, q ich ish ish, ach ish ish , ikkilam ch i vulvitda ayrim
hollarda jinsiy lablar gipertrofiyasi bilan nam oyon b o ’ladi. Vulvitni 
tashxislashda anam nez yig’ish, bem o r shikoyatlari va ginekologik 
tekshiruvlar asos b o ’ladi.
O ’tkir vulvitni davolashda bem orga yotish rejimi buyuriladi, 
tashqi jinsiy a ’zolarni tozalash o ’tkaziladi, kaliy perm an gan at 
(1 : 10000) e r itm a s i y o k i m o y c h e c h a k d a m la m a s i, b o r a t 
kislotasining 2—3% li eritm asi bilan kuniga 3—4 m arta chayish, 
v a n n a q ilis h , fu ra ts ilin e ritm a s i (1 : 50 00) y o k i e v k a lip t 
(1 0 ,0 :2 0 0 ,0 ) tindirm asi bilan tashqi jinsiy a ’zolar 3—4 m arta 
nam lab turish tavsiya etiladi.
V ulvitda qichim a kuchayib ketsa, 5% li anestezin m alham i 
surkaladi.
X ususiy m ikroflorik vulvit paydo b o ’Isa, antibiotiklar, fura- 
zolidon, uyqu vositalari tavsiya etiladi. Ichki a ’zolar yallig’lanish 
kasalligi bilan vulvit q o ’shilib nam oyon b o ’lsa, bir vaqtning o ’zida 
yuqoridagi davolar birga q o ’shib olib boriladi.
Q izlarda kurash kuchini oshirish u ch u n q u w atlo v ch i davo 
tavsiya etiladi. Vulvit profilaktikasi gigiyenik tadbirlarga rioya qilish,
157

---

ekstragenital va genital patologiyalarni o ‘z vaqtida davolash y o ii 
bilan o'tkaziladi.