Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

Ginekologik sepsis 
patologik holat bo 'lib, doim iy yoki goh- 
gohida stafilokokk, streptokokk va boshqa m ikroblarning yiringli 
yallig'lanishi o 'ch oq laridan va operatsiya ja ro h a ti o 'rn id a n qonga 
o'tishidir.
Bu kasallik septitsem iya (to k sin lar to 'q im a d a degenerativ 
o'zgarishlar paydo qiladi) va septikopiyem iya (aralashgan to 'r, 
metastatik yiringli jarayonlam ing turli xil a ’zo va to'qim alarda ko'ri- 
nishi) turlariga ajratiladi.
P iyem iya va se p titse m iy a d a h a ro ra t k o 'ta r ila d i, titra s h , 
taxikardiya kuzatiladi, septitsemiyada xastalik belgilari shiddat bilan 
rivojlanadi va ko'p hollarda septik (bakterial) shok kuzatiladi, bunda 
intok sikatsiya natijasida arterial bosim keskin tu sh ib ketad i, 
ajralayotgan siydik m iqdori pasayadi, nafas olish qiyinlashadi,
165

---

taxikardiya kuzatiladi. Bu holatlar o ‘tkir yurak-qon to m ir yetish- 
movchiligiga olib keladi va bem o r o'lishi ham m um kin.
Bunday kasallik bilan og‘rigan bem orlarning parenxim atoz 
a ’zolarida o ’zgarishlar paydo b o ’ladi (toksik gepatit), E C H T oshadi. 
Leykositoz, anem iya, siydik tarkibining o ’zgarishi (gialin silindrlar 
paydo b o ’ladi). Bunday holatda bem orga suv—tu z—oqsil alm a- 
shinuvini ta ’m inlashdan iborat davo buyuriladi. Y urak-qon to m ir 
faoliyatini yaxshilash uch u n preparatlar, vitam inlar, og’riqni q ol­
diruvchi dori vositalari, desensibilizatsiya terapiya o’tkaziladi. Sifatli, 
yengil hazm b o ’ladigan ovqatlar buyuriladi. K asallikka qarshi 
m ahalliy terapiya o ’tkaziladi. Buning uch u n keng ta ’sir doirasiga 
ega b o ’lgan antibiotiklardan foydalaniladi.
Jinsiy a ’zolarida yallig’lanish b o ’lgan ayollarning holatidagi 
o ’zgarishlardan shifokorni vaqtida boxabar etish zarur. Tibbiyot 
ham shirasi shifokor k o ’rsatm asiga binoan diagnostika va davolash 
m uolajalarining barchasida ishtirok etadi. U bem orning um um iy 
parvarishi bilan shug’ullanadi (gigiyena, ovqatlanish va boshqalar). 
Z am r b o ’lib qolganda — ekstremal vaziyatlarda kechiktirib bo’lmay- 
digan yordam k o ’rsatiladi. Konservativ va jarrohlik m uolajalariga 
asboblarni tayyorlash u ch u n ham shira h ar bir m uolajaning baja- 
rilish texnikasini bilishi shart.
Tibbiyot ham shirasining hushyorligi va m ahorati bem orlarda 
vujudga kelgan har qanday patologik holatga ijobiy ta ’sir ko’rsatishi 
m um kin.
Ayollar jinsiy a ’zolari y allig ian ish kasalliklarining profilak­
tikasi, ya’ni kasallikning oldini olish m aqsadida o ’tkaziladigan 
chora-tadb irlar shaxsiy gigiyena qoidalariga am al qilish, abortdan 
saqlanish, jarrohlik muolajalarida aseptika va antiseptika qoidalariga 
rioya qilish, o ’z vaqtida jinsiy a ’zolarning yallig’lanishi va boshqa 
kasalliklarni diagnostika qilish va davolashdan iborat.