Aktyorlik mahorati

Tashqi va ichki dikdeat.

Tashqi - diqqat deganda insonning o‘zidan tashqaridagi obektlar bilan bog‘liq diqqat nazarda tutiladi. Bularga bizni o‘rab turgan dunyodagi barcha predmetlar va ovozlar kiradi. Qaysi -- tuygu organlari yordamida -- yuzaga kelganiga qarab tashqi diqqat o‘z o‘rnida tomoshaviy , eshitish, sezish, xis qilish, ta’m bilish diqqati bo‘lishi mumkin. Eshitish, ko‘rish bular ichida asosiysi sanaladi.
Ichki diqqat deb inson organizmi ichida sodir bo‘lgan jarayon tufayli yuzaga kelgan diqqatga aytiladi. Bularga ochlik, chanqash, og‘riq,
fikr, hissiyot, tasavvur orqali tug‘ilgan obrazlar, fantaziyalar va boshqalar kiradi.
Tashqi diqqat - beixtiyoriy (passiv) bo‘lishi ham mumkin. Lekin tashqi diqqat bitta obekt bilan uzoq boglanib turolmaydi. U yo, boshqa obektga ko‘chadi, yoki fikrlash jarayoni orqali ichki diqqatga aylanadi -shunda, diqqatni bir yerga YIYEISH aktiv xarakterda bo‘ladi. Shunda tashqi va ichki - diqqat degan shakl yuzaga keladi.
Masalan, ish stolingizga o‘tirib, stol ustidan begona xat topib oldingiz deylik. Bunda dastlabki daqiqadagi diqqat - tashqi diqqat ya’ni beixtiyoriy, refleks diqqati bo‘ladi. «Bu xat kimga ekan» degan avtomatik fikrni uyg‘otadi. So‘ng insonning ong faoliyati aktivlashadi. Xat kimga kelganligini bilishi uchun ichini ochib o‘qib ko‘radi, xotirasida tiklaydi va eslaydi. Shunda tashqi diqqat ikkinchi planga suriladi. Chunki, xat bilan ish to‘xtagan bo‘lsa ham, ong ish davom etmoqdadir. Demak ichki diqqat birinchi planga chiqadi. Diqqat har doim o‘zi xarakterini o‘zgartirib boradi.