«актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE 
«ACTUAL ISSUES OF THE DEVELOPMENT OF THE SOCIAL SECTOR OF THE 
ECONOMY: DOMESTIC AND FOREIGN EXPERIENCE»
 
ANDIJAN, UZBEKISTAN, MAY
 2020
 
318 
«Иқтисодиётнинг ижтимоий секторини ривожлантиришнинг долзарб масалалари: миллий ва хорижий тажриба» 
«
Актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт
»
 
maqsadning printsipial pozitsiyalari doirasida bо‘lishi lozim. Taktik yо‘l – yо‘riqlar 
va strategik maqsadlar printsiplarini bir-biriga tо‘g‘ri kelmasligi havfi bu mijozlar 
oldida hurmat-e’tiborning yо‘qolib qolishiga olib keladi. 
Marketing prinsiplari: 
1.
Tovar ishlab chiqarish va xizmatlar kо‘rsatishni tashkil etish; 
2.
Ishlab chiqarishning о‘zgarib turadigan bozor va jamiyatning turli talablariga 
va tabiatiga mumkin qadar kо‘proq moslashish uchun qulay sharoit yaratish; 
3.
Marketing printsiplari asosida ishlovchi firmaning ishlab chiqarish, sotish 
faoliyati oxirgi amaliy natijasining ijobiy bо‘lib chiqishini kо‘zlab ish yuritish; 
4.
Barcha mavjud usullar bilan va birinchi galda, reklama hamda savdo-sotiqni 
rag‘batlantirishning boshqa usullari orqali bozor va xaridorga ta’sir о‘tkazish; 
5.
Korxonaning maxalliy tijorat faoliyatiga emas, balki jahon tijorat faoliyatiga 
qarab ish tutish; 
6.
Firma о‘zining reklama yoki savdo-sotiqni jonlantirishning boshqa usullari 
vositasida emas, balki birinchi galda, о‘z tovarlari bilan ma’lum qilishi va namoyish 
etishi kerak. 
Ushbu yuqoridagi prinsiplar, strategik prinsiplardir. Ular firmalarning keyingi 
aniq xarakat yо‘nalishlarini, marketingning asosiy vazifalari mazmunli va tutgun 
yо‘lini ma’lum darajada belgilab beradi. 
Marketing sitemasi: 
1.
Iste’molchilarning ularga zarur bо‘lgan tovarlar va xizmatlar bilan imkon 
boricha ta’minlashga erishish; 
2.
Tovar va xizmatlarni mumkin qadar kо‘proq iste’mol qilinishini ta’minlash; 
3.
Xilma-xil tovar va xizmatlarni taklif etish. 
Marketing vazifalari: 
1.
Bozorni kompleks tarzda о‘rganish, axborot tо‘plash (marketingga oid 
tekshirishlar olib borish); 
2.
Tovar assortimentini rejalashtirish va ishlab chiqariladigan maxsulotning sifat 
kо‘rsatkichlarini belgilash; 
3.
Reklama va sotuvni rag‘batlantirish. 
Mashxur AQSH marketologi T. Levitt shunday yozadi: “Iste’molchi buyumni 
emas, balki undan kutiladigan foydani; pardoz-andoz mollarini emas, balki ularning 
kishi chehrasiga beradigan chiroyini, ayollarning jozibador qilib kо‘rsatishini; firma 
aktsiyalarini emas, balki pulga - pul qо‘shilishidan keladigan daromadlarni iste’mol 
qiladi”. AQSH firmalari marketing faoliyatining kо‘p yillik tajribasi muvaffaqiyat 
bilan tanlangan reklama shiori yoki reklama matni tijoratda katta foyda keltirishidan 
dalolat beradi. Masalan, “Yangi avlod pepsini ma’qul kо‘radi” (Pepsiko), “Agar 
vaqtingiz bо‘lsa, bizda sizga manzur bо‘ladigan pivo sotiladi” (Miller), “Malboro 
yurtiga qadam ranjida qiling” (Filipp Moris) va boshqalar sotuv hajmini keskin 
ortishi va firmaning bozordagi mavqeini mustahkamlanishi uchun о‘z vaqtida muhim 
shart bо‘lgan edi. 
1.
Tovar harakatini tashkil etish va boshqarish; 

---