«MODERN SCIENTIFIC CHALLENGES AND TRENDS»
SCIENCECENTRUM.PL
ISSUE 5(39) PART 1
ISBN 978-83-949403-3-1
122
1. Gurux yondoshuvi “Ishlab chiqarish” deb nomlanib, bu oliy ta’lim muassasalarida oliy
ma’lumotli mutaxassislarni maxsulot sifatida tayyorlash tushuniladi va u yuqoridagi sxemada
to‘liq o‘z elementlari asosida namoyon etilgan.
2. o‘quv jarayoniga tasir qiluvchi ikkinchi gurux yondoshuvi bu Psixologik yondoshuv
bo‘lib, u quydagicha izoxlanadi. Bu yondoshuv “o‘quv jarayoni”ni: o‘quv faoliyat, o‘qitish va
o‘rgatish usullari kesimida yondoshiladi.
- o‘quv faoliyat jarayonida o‘quvchi yangi bilim oladi yoki ilgaridan mavjud bilimni
boyitadi.
- o‘qitish-o‘qituvchi tomonidan bilim, ko‘nikma malaka uzatiladi
- o‘qish bu o‘quvchi tomonidan bilim, malaka, ko‘nikma tajribani qabul qilib olish
jarayonidir
3. Pedagogik yondoshuv. Bu yondoshuvda model taklif qilamiz, uning elementlari
sifatida o‘quvchi, o‘rganiladigan
fanlar
va o‘quv qurollari ishtirok etadi.
«MODERN SCIENTIFIC CHALLENGES AND TRENDS»
SCIENCECENTRUM.PL
ISSUE 4(38) PART 1
ISBN 978-83-949403-3-1
123
Ushbu model o‘quv jarayoni modeli sifatida qaraladi.
4. Programmali yondoshuv.
Ushbu yondoshuvga dasturlash nazariyasi asosida amalga oshirilib, pedagogik
yondoshuvni bu qismi sifatida bu kesim sifatida namoyon bo‘ladi.
O‘quv jarayoni modeliga qo‘shimcha
Model o‘z ichiga to‘rtta programmadan iborat aks ettirilgan sinf xonalar (auditoriya),
o‘quvchilarni mustaqil mashg‘uloti, o‘qituvchi raxbarligida konsultasiya va nixoyat
o‘qituvchining doimiy ish olib borishi. Ushbu model bundan ilgari modellardan o‘quv prosesi
sifatiga yanada o‘zining yangi yondoshuvi bilan, yangi aniq o‘quv fanlar va ularni o‘rganishda
maxsus o‘quv qurollaridan foydalanishi bilan farq qiladi. Biz tomonimizdan o‘rganilgan [3]
adabyotda, o‘quv jarayonining samaradorligini o‘quvchi bilan o‘qituvchi o‘rtasiga muomala
qanchalik darajada mazmunliligiga bog‘lanadi, [4] da esa o‘quv jarayonini samaradorligini
kompyuterdan foydalanishda quyidagi aspektlarga bog‘laydi.
- o‘quvchining qabul qilish jarayonini kuchaytirish;
- o‘quv faoliyati “o‘qituvchi- kompyuter- o‘quvchi” tizimida ko‘rish.
- o‘quvchi va o‘qituvchini o‘zaro xarakati va ularning o‘zaro muloqati;
Albatta, ushbu avtorlarning qarashida o‘rganuvchining qabul qilish maxorati o‘quv
jarayonining xolatiga kuchli ta’sir qiladi deb etirof etiladi. Lekin bunday yondoshuvimizga
faqatgina o‘quvchining bunday xususiyati o‘quv jarayoniga ta’sirini bosh faktor sifatida qarashi
yetarli emas deb xisoblaymiz, chunki o‘quvchining o‘quv-bilim faoliyatini aktivligi o‘qituvchining
bilim faoliyati orqali boshqariladi. Mana shunday xulosaga [9], [10] avtorlar xam kelishilgan
yani o‘quv jarayonini samaradorligiga faqat o‘quv-bilim faoliyat, unga ta’sir qiluvchi tashqi tasir
komponentlariga –o‘quv topshiriqlar, barcha tashkiliy yondoshuv va o‘quv bilim faoliyatni ishchi
komponyentlar xam kiradi. [11] adabiyotlarga esa o‘quv jarayoni o‘rganish jarayoni deb qaraladi
va quyidagi ikki fazani asos qilib ko‘rsatiladi:
- bilimni uzatish, ko‘nikma va malaka;
- o‘zlashtirish jarayonini nazorat qilish pedagogik jarayoniga.
Do'stlaringiz bilan baham: |