Aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

Oziqa  tayyorlash  va  tarqatish. Jonivorlar uchun oziqa 
moddalari va mahsulotlarini kimyoviy tarkibi bilan birga 
hazm bo‘lishi ham muhim.
Fermalarda mahsulotlarni aralashtirib oziqa tayyorlash 
uchun maxsus aralashtirgichlar mavjud. Masalan, sog‘in sigir 
uchun 4 kg dan 6 kg gacha somon, 25 kg silos, 15 kg il-
dizmeva, 6 kg konsentrat va mineral vitaminlar aralashtirilgan 
ozuqa tayyorlanadi.

---

222
Sigirlarni qo‘l bilan yoki mashina bilan sog‘ib olish usul-
lari qo‘llaniladi. Sigirni sog‘ishga tayyorlash ishlari uchun bir 
daqiqa vaqt ajratiladi.
Sigirni mashina bilan sog‘ish vaqti 4–7 daqiqani tashkil etishi  
lozim.
Chorvachilik rivojlangan mamlakatlarda qoramolchilik bi-
lan bir qatorda qo‘ychilik, echkichilik va yilqichilikda ham 
sog‘ish qurilmalaridan foydalaniladi.
Hayvonlarning anatomik va fiziologik hamda sut tarkibining 
farqi faqat sog‘ish qurilmalari, sog‘ish apparatlarining kon-
struktiv parametrlariga ta’sir ko‘rsatadi. Qoramollarni sog‘ish 
qurilmalari tuzilishini o‘rganish orqali boshqa hayvonlar uchun 
mo‘ljallangan sog‘ish qurilmalari to‘g‘risida ham tushunchaga 
ega bo‘lish mumkin.
Individual sog‘ish agregatlaridan kichik va oilaviy fermer 
xo‘jaliklarida sigirlar soni kamida 25 boshga yetganda foyda-
laniladi. 
Chorvachilik fermalarida sigirlar qo‘lda va sog‘ish qurilma-
lari yordamida sog‘ib olinadi.
Suvga ehtiyojni aniqlashda chorvachilik fermasidagi hay-
vonlar soni, tarkibi, yoshi, boqish usuli e’tiborga olinadi. 
Chorvachilik fermasidagi suv iste’moli yil fasliga, oyiga, haf-
ta kuniga qarab o‘zgaradi. Shu sababli ham iste’mol uchun 
tavsiya  etiladigan  ko‘rsatkichlar  ma’lumotnomalarida  suv  sarfi 
bir kecha-kunduzlik o‘rtacha qiymati sifatida beriladi. Daryo-
lar suv sathining mavsumiy ravishda o‘zgarib turishi, loyqa-
lanishi, tarkibida ko‘plab organik moddalar, bakteriyalarning 
uchrashi  bilan  tavsiflanadi.  Shu  bilan  birga  daryolar  suvi  tar-
kibida mineral tuzlar miqdori kam bo‘ladi. 

---

223
Berktarmoq iste’molchilarga suvni faqat bir tomondan yet-
kazib beradi. Bu tizimdan iste’molchilar har tomonda joylash-
ganda  foyda laniladi. 
Aylanma suv ta’minoti iste’molchilar joylashgan har bir 
nuqtani ikki tomonlama suv bilan ta’minlash imkoniyatiga 
ega.
Chorva va parranda go‘ngi o‘simliklar uchun foydali or-
ganik o‘g‘it hisob 
lanadi. Uning tarkibida o‘simliklar uchun 
zarur bo‘lgan barcha moddalar mavjud. Biroq chorvachilik 
fermalari chiqitlari, go‘ng, oqova suvlar va boshqalar tash-
qariga  chiqarilganda  atrof-muhitni  ifloslantiradi.  Shu  sababli 
go‘ngni tozalash, yig‘ish, ishlov berish, zararlantirish uchun 
alohida muhandislik tizimlari mavjud va ular ham chorvachi-
lik fermalari ishlab chiqarish tarkibiga kiradi. Go‘ng tarkibida 
qattiq, suyuq va gazsimon moddalar mavjud. Shu bilan birga 
go‘ng tarkibiga to‘shamalar (somon, yog‘och qirindisi) tushib 
qoladi. 
Go‘ng kasallik tug‘diruvchi mikroorganizmlar uchun yaxshi 
muhit sanaladi. Shu sababli go‘ngdan foydalanishdan avval 
uni zararsizlantirish kerak.