Akbar zamonov tarix fanidan olimpiadaga

Telegram kanal
:@tarixolimpiada
qo‘rg‘on tutgan. Norbo‘tabek Andijonga qo‘shin tortib, akasi bilan sulh tuzgan. 
Norbo‘tabiy madrasasi Qo‘qondagi Erdonaxon maqbarasi yaqinida, so‘nggi 
o‘rta asrlarning oxirlarida, 1798-yilda qurilishi nihoyasiga yetgan. 
Me’moriy obidaning qurilishida xom va pishgan g‘isht, marmar, quyma 
ganch, parket, har xil o‘lchandagi tosh, yog‘och, tunuka, qimmatbaho toshlar va 
boshqa ashyolar ishlatilgan. 
Me’moriy obida bunyod etilgan davrdagi tarixiy shart-sharoitga 
to‘xtaladigan bo‘lsak, Norbo‘tabek davrida Farg‘ona vodiysini birlashtirish 
jarayoni tugagan, iqtisod tiklangan, mo‘l-ko‘lchilik, arzonchilik bo‘lgan. Bu esa 
Farg‘onaga ko‘chib kelishga imkon yaratgan. So‘ngra u Qo‘qon vodiyning 
madaniy-iqtisodiy markaziga aylangan. 
Norbo‘tabiy madrasasi bir qavatli, hovlili, to‘g‘ri to‘rtburchak tarhli (52x72 
m), 4 burchagiga minora guldastalar ishlangan. Hovli (38x38 m) atrofida qator 
ravoqli hujralar joylashgan. Peshtoqi shimolga qaragan. Miyonsaroyning ikkinchi 
tarafida peshtoq bo‘ylab tutashgan gumbazli masjid va 12 ta derazali darsxona 
mavjud. Norbo‘tabiy madrasasining asosiy qismi pishiq g‘ishtdan bunyod etilgan. 
Xonalarning ichki qismi ganjsuvoq qilingan. Madrasaning gumbaz osti sharafasi 
va mehrobining yulduzsimon bezaklari serhasham ko‘rinishda ishlangan. Eshiklari 
girrix naqshlar bilan bezatilgan, ichki qismida esa o‘ymakori islimiy naqshlar 
qo‘llanilgan. 
Madrasa Sharq an’analarining gumbazsimon uslubida qurilgan. Norbo‘tabek 
madrasasi o‘z nomidan ham ma’lumki, ta’lim maskani sifatida faoliyat yuritgan. 
Madrasa Norbo‘tabiy tomonidan bunyod etilganligiga qaramay, u xalq 
orasida Mir nomi bilan mashhur bo‘lgan. Uning o‘ziga xos tomoni shundaki, 
inshoot Qo‘qonda qad ko‘targanligiga qaramay, uning tashqi ko‘rinishi Buxoro 
me’morchilik maktabi uslubiga xosligi insonni hayratga soladi. 
Me’moriy obidaning bugungi kundagi holatiga to‘xtaladigan bo‘lsak, 
Mustaqillikka erishganimizdan so‘ng, yurtimizdagi boshqa me’moriy obidalar 
qatorida Norbo‘tabiy madrasasi ham ta’mirlandi. Me’moriy obida atroflari 2001-
yilda ko‘kalamzorlashtirilgan. 
Me’moriy obida, yuqorida aytib o‘tilganidek, mamlakatimiz mustaqilligi 
yillarida qayta ta’mirdan chiqdi, atroflari ko‘kalamzorlashtirildi. YUNESKO 
tashkilotining Butun Jahon yodgorliklari ro‘yxatiga kiritildi. 2000-yil 30-avgustda 
“Madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish 
to‘g‘risida”gi qonun qabul qilindi. 2008-yil 12-sentabrda “Muzeylar to‘g‘risida”gi 
qonun qabul qilindi. Davlatimiz tomonidan qabul qilingan ushbu qonunlar 
me’moriy inshoot muhofazasining huquqiy kafolatidir.