Ozuqa migratsiyasi
Oziqa yoky nagul migraishsi bu baliqlarning kolaiish joiidan yoky kishlash joiidan yangi oziqaga boi bolgan joiga wtishi yoky joini almashtirishdan iborat. Kwpchilik baliqlarda (ok amur, dungipeshona, chexon, seld, orol muilovdorlari, turkiston muilovdori) oziqa migratsiyasi uvildirik qwiish davridan boshlanadi. Pelagik baliqlarning uvildrigi yoky erkin embrionlar kuyilgan joidan suv okiMi bilan uvildiriklarni 'tarqalishiga passiv ozuqa migratsiyasi deyiladi. Bundai migratsiya turi barcha baliqlarda uchraidi. Passiv ozuqa yoky nagul migratsiyasi asosan pelagik uvildirik va chavoklarga xos xwswsiyatidir. Asosan, otalangan uvildiriqlar va baliq chovoklari suv rqimi bilan tarqaladi.
Voyaga etilgan baliqlar kopayish davrining tugallanishi bilan ozuklanish uchun yangi joilarga aktiv haraqat kilib ketadilar. Kupaiish joiini tark etadilar, bundai migratsiya aktiv migratsiya deyiladi va uzlarining nagul (yailov) joilariga qarab iwl oladilar. Baliqlarda gorezontal migratsiya bilan bir qatorda vertiqal migratsiya ham bor. Ozuqa kidirish uchun suvlikning chukur joilariga boradilar. Bundai migratsiya faqat ozuqa uchun emas, balkim uzlarini iirtkichlardan ximoya kilish maksadida vertiqal migratsiya ham uchraidi. Kwpchilik baliqlar ( chexon Pelecus cultrate) kechkurun ozuqa orasidan kuvib suv yuzasiga kutariladi. Kunduzi esa ancha chukurliklarga tushadi. Lekin Uzbekiston suvliklarida zoobentos etmaidi. Shuning uchun ham, suvliklar atrofida, ozuqa xandaklari taiyorlash va artemiyani kopaitirish zarur.Artemiya (Artemia salinf), mizid (Mysius lacustris), gammarid (Gammarus pulex) qabi ozuqa obektlari etishtirilib.kullarga yuborilsa gorizontal ozuqa migratsiyasi yuz beradi. Uzbekiston suvliklarida asosan kjsak suv usimliklari, mikrosqopik (fitoplakton) suv utlari va tuban kiskichbaqasimonlar (zooplankton) qatta mikdorda uchraidi. Bundai ozuqa obektlaridan foidalanish uchun asosan ok amur, va chipor dungpeshona, ok dwngpeshona qabi turlarni kopaitirish nihoyatda zarur.
Kishlash migratsiyasi
Baliqlarning nagul joilaridan kishlash joilariga ,utish xususiyatlari kishlash migratsiyasi deyiladi. Kishlash migratsiyasiga sabab, suv xavzasida kishlash joii bulmasligidir. Masalan, ' kullarning sayozligi. 1,5-2,0 metr, maksimal chukurligi 5-6 metrli joilar bulmasa, baliqlar qanallarga, zovurlarga, daryolarga kishlash uchun chikib ketadilar. Shuning uchun ham «exolot» yordamida kul, suv omborlarining maksimal chukurligini va uning maidonini bilish ham qatta amalii. ahamiyatga ega. Kwlning chukur joilari baliqning abiotik sharoitga bulgan talabini kondirilishi kerak, iirtkichlardan ximoyalangav, kislorod mikdori 2 mg/l dan qam bulmasligi kerak. Kishda esa muzlar sindirilib har 4-5 metrda birtadan 1,0 -1,5 metrli teshiklar xosil kilib turish ham baliqlarning kishdan eson-omon chikishga yordam beradi.. Baliqlarning kishlash joiida qarbonat angidridi kupaisa ular bezovta boladilar. Buning uchun suv almashnib turilsa bu bezovtalikning oldi olinadi, Bu esa xovuz baliqchilik xujaligida amalga oshirilishi mumkin. Tabiii kollarda esa muzni sindirib turish zarur. Demak, migratsiya baliq hayoti uchun zarurii biologik xodisa bolib, turni kirilib ketishdan saklashga qaratilgan murakqab jarayondir. Migratsiya bu so’zsiz moslanish, h’amda turning saklanishiga saratilgan xodisadir. Baliqlarning migratsiyasining sxemasi 46-rasmda kursatilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |