3-MARUZA.
Mavzu: SUV HAVZALARİDA BALİQLARİİNG YaShASh ShAROİTİ
Reja:
1. Baliqlar migratsiyasi. Nerest migratsiyasi. Ozuqa migratsiyasi. Kishlash migratsiyasi
2. Baliqlarning tabiy oziqasining tarkibi miqdori va biomassasini aniqlash usullari
3. Baliq zahirasiga salbiy tasir etuvshi omillarning oldini olish yollari
Suv xavzasi qanchalik qatta bulsa, undagi ixtifoaunaiing yashash sharoiti xilma-xil boladi. Qatta daryolarda va ularning sayoz joilarida baliqlar yashaidi . Daryo baliqlari xilma-xil bulgan eкologik gruppalarga tegishli. Daryoning yukori kismlarida uzlari uchun kulai sharoit xisoblangan litofil baliqlar, bolarning uvildiriklari toshlar orasida rivojlanadi; loiqa suvda esa yani daryoning urta kismida pelagofil baliqlar, daryoning kuii kismlarvda esa kultiklarida fitofil baliqlar yashaidi. Bu baliqlarning barcha turlari daryoning malum bir uchastqasida, uziga xos budgan biotoplarga kupayadi va; rivojlanadi, yani yailov sifatida foidala.nadilar.
Malum biotoplarga yashashga moslashgan baliqlar uzlariga xos maxsus yoky spetsifik xususiyatga ega. Bu xususiyatlar yashash muhitiga nisbatan adaptatsiya natijasidir. Togli daryoning okimi kuchli bulgan kismida yashaidigav baliqlarning tanasi 2 yon tomondan kisilgan boladi.
Tangachalari maida bolib daryo tubida mustaxqam suzib yashaidi, suv okimiga qarshi tura oladi.- Asosan goletslar, turkiston laqqasi, osman, marinqa, frrel va boshqalar. Daryoning dsdaqa suvida yashashga moslashgan, hamda maxsus azolarga ega bulgan baliq turlaridan kurak burun yani qatta; amudaryo kurakburuni-Pseudoscaphivychus kaufmannj(Bogd), vdip -Acipenser nudioentris Lov. Bu baliq turlari uzlarining tashki shakllari bilan ajralib turadi.
Qatta kullarda yaxshi literal kirgoklarga ega bulgan, yaxshi wsadigan, yuksak suv utlari uchun yashash sharoiti kulai bulgan joilarida issiqsevar baliq turlari uchun asooii biotoplar xisoblanadi. Bu baliqlarning hayoti suv tubi usimltalari bilan chambarchas boglik. Bundai baliqturlari.dimnofillar bolib kulning sayoz joilaridan chukur joilariga kuchib turada (migratsiyalanadi:). Kol baliqlari oz tuxumlarini usimliklarga kuyadilar.
Tuxtagan yoky okmaidigan suv muxiti sharoitida yashaidigan va usimliklar orasida tuxum kuiib kupayadigan baliqlar uzlariga xos tuzilishga ega, ularnint tanasi baland, tangalari esa ancha qatta boladi, shu bilan birga ancha qam haraqat, ular uchui qarshilik kursatadigai okim iuk. Tana shakli baland ikki yon tomondan simmetrik. Bu shakl ularning yirtkich yutib yubormasligi uchun ahamiyatga ega. Usimliklar orasida yashashga moslashgan iirtkichlar tusatdan xujum kilishga, tez haraqat kilishga, bosh ancha utkirlashgan va orqa suzgich qanotlari ancha chuzinchok boladi (kuz ungingizda ilon baliq, shurtan, sudakning orqa suzgichlarini keltiring).
Lakqa, ilon baliq, shurtan uz uljasini poilab turib birdaniga xujum kilib oladi. Bu unga yarasha ularning tana rangi ham yashash muxitiga mdslashgan boladi. Kirgok va sayoz joilar ancha isik zamor (dimikish) tez-tez bolib turadigan joilarda ham malum baliq turlari yashaidi, masalan qaras-carassius auratus gebilio, gambuziya-Gambusia affinis va shu qabilar. .
Do'stlaringiz bilan baham: |