Akademik litsey, kasb-hunar kollejlari uchun darslik

Organizmlarning  o ‘zaro  raqobati  (konkurensiya). 
O'simliklar 
hayvonlardan  farqli  ravishda  energiyani  birdan  bir  asosiy  man­
ba  —  fotosintez  orqali  oladi.  Shuning  uchun  ham  o'simliklarda 
raqobat  birinchi  navbatda  «yorug'lik  uchun  kurash»  sifatida 
namoyon  bo'ladi.  Soyada  o'sadigan  o'sim liklarda  yorug'lik  kam 
bo'lganida  ham  fotosintezlash  mexanizmlari  paydo  bo'lgan.
O'simliklarda  ovqat  resurslari  uchun  ham  kuchli  raqobat 
mavjuddir.  Agar  ovqat  yetishmasa  birga  o'sayotgan  o'simlik  va 
hayvonlar  bir-biriga  zararli  ta ’sir  ko'rsatadi.  Raqobatning  bu 
shakli  rus  olimi  G.  F.  Gauze  tom onidan  yaxshi  o'rganilgan.  U 
infuzoriyalarning  ikki  turini  bir  xil  sharoit  va  bir  xil  muhitda 
o'stirib,  biroz  vaqtdan  keyin  ulardan  faqat  birining  qolishini 
aniqladi.
Bunda  ikki  turga  mansub  infuzoriyalar bir-biriga  hech  qanday 
zararli  ta ’sir  ko'rsatm aydi,  faqat  ularning  ko'payish  jadalligi  har 
xil.
Shunday  qilib,  bir  xil  sharoitda  birga  yashayotgan  va  bir  xil 
ovqat  bilan  ovqatlanadigan  organizm lardan  qaysi  biri  tez 
ko'paysa,  o'zaro  raqobatda  bo'lsa,  shu  yutib  chiqadi. 
•