Академик лицейлар ва касб-ъунар коллежлари



Download 0,49 Mb.
bet1/28
Sana09.04.2022
Hajmi0,49 Mb.
#540290
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   28
Bog'liq
Инглиз тили




Цзбекистон Республикаси
Олий ва црта махсус таълим вазирлиги


Црта махсус, касб-ъунар таълими
Маркази


АКАДЕМИК ЛИЦЕЙЛАР ВА

КАСБ-ЪУНАР КОЛЛЕЖЛАРИ

УЧУН ЦЫУВ ДАСТУРИ

И Н Г Л И З Т И Л И




Тошкент-2004
Ушбу ы=ув дастури Олий ва ырта махсус щамда Хал= таълими вазирликларининг 2003 йил 16 октябрдаги 256/151-сонли =ышма буйру\и билан тасди=ланган ва академик лицей ва касб-щунар коллежлари учун инглиз тили фанидан узвийлашган ы=ув дастури сифатида узлуксиз таълим тизимига жорий этиш учун тавсия этилган.


Тузувчилар:

Èñìîèëîâ À.À. -Ыçáåêèñòîí Ðåñïóáëèêàñè Ïðåçèäåíòè щóçóðèäàãè Äàâëàò âà Æàìèÿò +óðèëèøè Àêàäåìèÿñè, хîðèæèé òèëëàð êàôåäðàñè ìóäèðè, ôèëîëîãèÿ ôàíëàðè íîìçîäè, äîöåíò


Ìàìàæîíîâà Ì. - ÔàðÄÓ äîöåíòè
Øàðèïîâà Ð.Ì. - ÑàìÄÓ =îøèäàãè àêàäåìèê ëèöåé ы=èòóâ÷èñè
+àìáàðîâ Í.Ì. - ЫçÄÆÒÓ, ôèëîëîãèÿ ôàíëàðè íîìçîäè, äîöåíò
Ãàçèåâà Ä.È. - ЫçÄÆÒÓ, êàòòà ы=èòóâ÷èñè
Ëè Ó. - ¹ 6 ëèöåé ы=èòóâ÷èñè
Õàí Ñ. - ¹ 257 ëèöåé ы=èòóâ÷èñè
Öîé Ë. - ¹ 217 ëèöåé ы=èòóâ÷èñè
Êàìàëîâà Ë. - шàð=øóíîñëèê ëèöåé ы=èòóâ÷èñè
Àáäóâîщèäîâ À. - тàø=è иøëàð вàçèðëèãè =îøèäàãè àêàäåìèê ëèöåé ы=èòóâ÷èñè
Ýðãàøåâà Ä. - хîðèæèé òèëëàð àêàäåìèê ëèöåé ы=èòóâ÷èñè

Èëìèé мàñëàщàò÷èëàð:


Æàëîëîâ Æ.Æ. - ÒÄÏÓ, ïðîôåññîð


Ëèáåëñêè Äèàíà - Áóþê Áðèòàíèÿ, ïðîôåññîð

Äàñòóð ìóàëëèôëàðè äàñòóðíè òàé¸ðëàøäà ыç ìàñëàщàòëàðèíè àÿìàãàí Òîøêåíò øàщàð ëèöåé âà êîëëåæ èíãëèç òèëè ы=èòóâ÷èëàðè, Áóþê Áðèòàíèÿíèíã “St Ma=k and St John” óíèâåðñèòåòè =îøèäàãè èíãëèç, íåìèñ, ôðàíöóç âà èñïàí òèëëàðè ìóòàхàññèñè Äàÿíà Ëþáåëñêè õîíèì âà Òîøêåíò Äàâëàò Ïåäàãîãèêà Óíèâåðñèòåòè êàôåäðà ìóäèðè Æ.Æ.Æàëîëîâãà ыç ìèííàòäîð÷èëèêëàðèíè áèëäèðàäèëàð.


Òóøóíòèðèø õàòè


Муста=ил Ызбекистон Ðåñïóáëèêàñèäà хорижий тилга бeлган муносабат тубдан ызгарди. Хорижий мамлакатларда тащсил олиш имконияти пайдо былган экан, ёшларимиз ызларининг келгуси фаолиятларини она тилларида =андай олиб борсалар, хорижий тилларда щам шу даражада èø þðèòèø имкониятига эга былишлари лозим. Óøáó дастурни тузишда Ызбекистонда вужудга келган янги тил вазияти талабларини мумкин =адар инобатга олишга щаракат =илинди.
Çàìîíàâèé òил вазияти эски тизимäàãèäàí ôàð= =èëàди. Муста=иллик шарофати билан Ызбекистон дунё бозорига чи=ди, хорижий мамлакатлар, хал=аро ташкилотлар билан бевосита щамкорлик =илмо=да. Шу муносабат билан хорижий тилларни ыргатиш бутунлай бош=ача тус олмо=да, тил ы=итиш жараёни кенгайди. Академик лицей ва касб-щунар коллежларда ìóòàõàññèñëèêãà îèä èíãëèç òèëèãà, инглиз тилида иш юритишга, эпистоляр жанрга, ы=èø, тинглаб тушуниш, гапириш, ёзув малакаларни ыстиришга катта ащамият áåðèëìî=äà.
Ìàêòàáëàðäà áîø=à õîðèæèé òèë ыðãàíãàí, àììî Академик лицей ва касб-щунар коллежларäàãè âàçèÿòãà êыðà èíãëèç òèëè ы=èòèëèøè ëîçèì áыëãàí ы=увчиëàðãà èëê áîøëàí\è÷ áîñ=è÷äàí áó òèëíè ыðãàòèø òàâñèÿ =èëèíàäè.
Ìàêòàáëàðíèíã 9 ñèíô òàëàáèãà æàâîá áåðàäèãàí ¸êè ìóñòà=èë ðàâèøäà èíãëèç òèëèäàí òàщñèë îëèá 9 ñèíô áèëèì äàðàæàñèãà =àðàãàíäà þ=îðèðî= áèëèìãà ýãà áыëãàí ы=óâ÷èëàðãà èíãëèç òèëèäàí òàщñèëíè êèðèø òåñò íàòèæàñèãà êыðà =óéè ыðòà, ыðòà, þ=îðè ыðòà áîñ=è÷ áыéè÷à ыòèëèøè òàâñèÿ ýòèëàäè. Àéòèá ыòèëãàí òîèôàäàãè ы=óâ÷èëàðãà òàщñèë áåðèøäà èíãëèç òèëè äàñòóð âàçèôàñèíè ìàçêóð äàñòóðíèíã èíãëèç òèëèäà ¸çèëãàí =èñìè щам ыташи мумкин.
Чет тилини ызлаштириш дидактик ну=таи назардан бош=а бир фанни ызлаштириш билан бир щодиса эмас. У ёки бу фанни ызлаштириш жараёнида дидактик асарнинг асосий вазифаси билимни киши онгига сингдиришдир. Бу ма=садда бу билимни тал=ин =илишга =аратилган дидактик матнлар яратилади, уларни ызлаштирилишини мукаммаллигини таъминлайдиган, тезлигини оширадиган турли маш=лар яратилади, семинар маш\улотларни таъминлайдиган турли ыйин, савол жавоблар уюштирилади ва щоказо.
Чет тилини ызлаштириш эса икки йыналишда фаолият кырсатиш зарурлигини та=озо =илади.
Биринчи йыналиш - чет тилни ыргатàётганимизда ы=увчи онгига шу тил структураси ща=идаги билимни ñèíãäèðèø керак былади. Иккинчи йуналишäà эса чет тил нут= фаолиятида иштирок этиш кыникма ва малакаларини øàêëëàíòèðèø êыçäà òóòèëàäè.
Демак, чет тилни ызлаштиришга =аратилган щар бир дидактик тадбир, билим áåðèøãà ìыëæàëëàíãàí ìàø=ëàðäàí òàø=àðè ÷åò òèëäà íóò= кыникма ва малакаларèни щîñèë =èëóâ÷è ìàø=ëàðíè щàì ыç è÷èãà îëàäè.
Академик лицей ва касб щунар коллежларèнинг èíãëèç òèëè äàñòóðèãà êыðà áîñ=è÷ìà-áîñ=è÷ ы=èòèø æîðèé ýòèëàäè. Áèíîáàðèí, ы=увчи êèðèø òåñòëàðèíè òîïøèðãàíèäàí ñыíã èíãëèç òèëèäàãè áèëèìè äàðàæàñèäàãè áîñ=è÷äàí ыç òàщñèëèíè áîøëàéäè. Áóíäà “илк”, “бошлан\ич”, “=уйи ырта”, “ырта”, “þ=îðè ырта” бос=ичлар íàçàðäà òóòèëàäè.
Çàìîíàâèé òåõíîëîãèÿëàðíè ы=èòèø æàðà¸íèäà èøëàòèëèøè ы=èòóâ÷è íàçîðàòè îñòèäà ыòêàçèëàäèãàí âà “актив” áèëèìíè ыçëàøòèðèøãà =àðàòèëãàí äàðñõîíàäàãè èêêè ñîàòíè “пассив” áèëèìíè ыçëàøòèðèëèøèãà ìыëæàëëàíãàí 4-6 ñîàò ìóñòà=èë èø áèëàí òыëäèðèëèøèãà èìêîíèÿò ÿðàòàäè. Øóíè щèñîáèãà ы=èòèø æàðà¸íè æàäàëëàøòèðèëàäè, ы=увчиëàðäà ýñà àäàáè¸ò áèëàí ìóñòà=èë èøëàø êыíèêìà âà ìàëàêàëàðè щîñèë áыëàäè.
Ызбекистон Республикасининг “Таълим ты\рисида” ва “Кадрлар òайёрлаш миллий дастури ты\рисида”äàги =îíóíларè академик лицейлар ва касб-щунар коллежларида янги ïåäàãîãèê технологияларнинг киритилиши режалаштирилганлигини инобатга îëèá óøáó ы=óâ äàñòóðè ÿðàòèëäè. Мазкур дастурдан êóçàòèëàäèãàí ìà=ñàä академик лицей ва касб-щунар коллежларида инглиз тили ы=итишíè такомиллаштириш, жадаллаштириш ва яратилìèø инглиз тили дарсликлари учун асосий услубий манба хизматини ытишдир.
Äастурнинг асосида =уйидаги ы=итиш тамойиллари ётади:
1) Муомала амалиётига таянèø (нут= фаолиятининг =айси бир тури ыргатилмасин унинг натижасида икки ёки ундан орти= ы=увчи орасида фикр алмашув содир былиши зарурлиги);
2) Нут= фаолиятининг барча тури таълимнинг щар бир бос=ичида биргаликда сингдириб борилиши;
3) Ы=увчиíèíã муста=ил бажарадиган маш=ларига эътиборни кучайтириш;
4) Ы=итувчининг дарс жараёнидаги ðîëè ю=ори бос=ичга ытилган сари камайиб, ы=увчининг мав=еи ошиб бориши;
5) Нут= кыникма ва малакалари âà тил материали ызлаштира борилгани сари дарсда она тилига êàì мурожаaт =илиш;
6) Ы=увчининг инглиз тилида маëàêàñè ошгани сари кундалик инглиз тилига оид манба ырнига кыпро= лицей ёки коллежнинг мутахассислигиäàãè манбага таяниш;

  1. Кырсатилган шартларни щисобга олган щолда чет тил ы=итишни бос=ичма-бос=ич тарзда ташкил =илиш.

Амалий маш\улотларни =уйидаги шаклларда олиб бориш кызда тутилади:
1. Ы=итувчи назорати остидаги маш\улот шакллари: “ы=итувчи - ы=увчи”, “ы=увчи-ы=увчи”; “аудио/видео/компьютердаги матн- ы=увчи”. Òехник воситалар ёрдамида ытказиладиган маш\улотларни ы=итувчи назорати остидан ñåêèí-àñòà чи=ариш (муста=ил бажаришга ундаш).
2.Дарс жадвалидан таш=ари муста=ил бажарилиши учун режалаштирилган вазифа шакллари: “ы=увчи”, “аудио/видео/компьютердаги матн - ы=увчи”.
3. Навбатдаги тест-синовларни бажаришга îèä ñèíôäàãè муста=ил иш шакллари: “ы=увчи”, “аудио/видео/ компьютердаги матн - ы=увчи”.
Ы=итиш жараёни áîñ=èìà-áîñ=è÷ тамойилига асосланàäè(синфда жадвал быйича ва муста=ил иш соатларè та=симоти муассаса ращбарияти ихтиёрига щавола).
Íут= фаолиятининг объектлари матнлар, тил ìàòåðèàëè, нут= ìàëàêàëàðè (тинглаб тушуниш (listening comprehension - LC); ы=иб тушуниш (reading comprehension - RC); фикрни ёзувда ифода этиш (essay wuiting - ЕW); сущбатлашиш (communicational English - CE).
Тилнинг таркибий =исмлари лексика, ãðàììàòèêà, òàëàôôóç (фонетика)äàí èáîðàò. Тил ìàòåðèàëè пассив ва актив =исмлардан иборат. Пассив билим - тил структурасига оид манбаани ы=увчи тушунганлигини ва ёзув ёки компьютер мониторида бу билимни ызлаштирилишини назорат =илиш ма=садида яратилаган махсус маш=ларни бажаришини та=озо этади. Актив билим пассив билимни барча нут= кыникма ва малакалариäà =ыëëàíèøäèð.
Нут= ìàëàêàëàðèíè ы=увчиларга сингдириш чет тил ыргатишнинг асосий объекти щисобланади. Ìàëàêà щосил =илиш узлуксиз, синфда ва синфдан таш=ари махсус маш=лар олиб бориш ор=али амалга оширилиши кызда тутилган.
Тинглаб тушуниш малакаларини ыстириш “ы=итувчи - ы=увчи”, “ы=увчи - ы=увчи”, “техник восита (аудио ёки видеоматн)- ы=увчи” шаклларида олиб бориëàäè.
Ãàïèðèø ìàëàêàëàðèíè ыстириш дарсда ва дарсдан таш=арида олиб борилиши ìóìêèí. Дарсдаги иш “ы=итувчи - ы=увчи”, ”ы=увчи -ы=увчи”, ы=итувчи назорати остида лингафон хонасида “ы=увчи-техник восита” шаклида олиб борилиши ма=садга мувофи=дир.
Ы=èá òóøóíèø ìàëàêàëàðèíè ыñòèðèø êóíäàëèê èíãëèç òèëè âà ìóòóõàññèñëèê èíãëèç òèëèãà îèä ìàâçóëàð äîèðàñèäà àìàëãà îøèðèëàäè. Ы=èá òóøóíèø êыíèêìàëàðèíè щîñèë ýòèøãà =àðàòèëãàí âàçèôàëàð ãàïèðèø âà ¸çóâ ìàëàêàëàðèíè щàì ыñòèðèøãà =àðàòèëãàíäèð.
Фикрни ёзувда ифодалаш =адам-ба-=адам олиб борилади. Таúëèìíèíã бошлан\ич бос=ичида гапларни эркин кeчириш туридаги вазифа кыпро= =ылланилса (f=eew=iting), ы=увчи чет тили ìàòåðèàëè билан тeли=ро= танишгани сари, 1-2 марта ы=иб берилган матнларни ёзувда ифодалаш (баён ёзиш), маълум мавзуга оид иншо, эркин иншо каби вазифалар киритиб борилади. Бунда гапни долзарб былакларга ажратиш назарияси, абзац, параграф тузилиши, сарлавща каби матнлар назариясига оид маълумот тингловчиларга тушунтириб берилиши лозим. Фикрни ёзувда ифодалаш малакаларига хат ёзиш малакаñèíè щосил =илиш щам киради.
Морфологик шаклларни, о\заки нут=да =ылланиладиган сыз бирикмаларни, сызлар ва атамаларни турли шароитларда ишлата билишнинг мущимлигини щисобга олган щолда cитуатив грамматика(Situational Grammaq - SG)ãà àëîщèäà ýúòèáîð =àðàòèëàäè.
Èíãëèç òèëèãà ы=èòèø æàðà¸íèäà èêêè àñïåêòãà àëîщèäà äè==àòíè =àðàòèø ëîçèì:

  1. Êóíäàëèê èíãëèç òèëè àñïåêòè.

  2. Ìóòàõàññèñëèê èíãëèç òèëè àñïåêòè.

Ìóòàõàññèñëèê èíãëèç òèëè ìàâçóñè Ыçáåêèñòîííèíã âî=åëèãèíè èíîáàòãà îëãàí щîëäà èêêè =èñìíè =àìðàøè ëîçèì. Академик ëèöåé âà касб-щунар кîлëåæëàðíèíã 1-2 ы=èø éèëëàðèäà áîçîð è=òèñîäè¸òè âà äàâëàò òóçèëèøè àòàìàëàðíè =àìðàéäèãàí ìóòàõàññèñëèê èíãëèç òèëè äàðñëèêëàð áыéè÷à äàðñ æàðà¸íèíè òàøêèë ýòèø áàð÷à éыíàëèøäàãè академик ëèöåé âà касб-щунар кîлëåæëàð ãà òàаëлó=ëèäèð. Ó÷èí÷è ы=óâ éèëäàí áîøëàá академик ëèöåé âà касб-щунар кîлëåæëàðиíèíã éыíàëèøèãà æàâîá áåðàäèãàí àòàìàëàð àñîñèäà èøëàíãàí äàðñëèêкà òàÿíãàí щîëäà ìóòàõàññèñëèê èíãëèç òèëè àñïåêòèãà îèä äàðñ æàðà¸íèíè òàøêèë ýòèø ëîçèì.

Download 0,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   28




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish