Қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш

Ўқувчиларни касб танлашларида ота-онанинг роли 
Ўқувчи ўзи қизиққан касби ҳақида албатта ўз ота-онасига айтиши 
табиийдир. Бу мақсадда ота-оналар билан ўз фарзандини касбий қизиқишинеи 
аниқлайдиган суҳбат сўровномалар ўтказилиши фойдалидир. Касб ҳунарга 
йўналтирувчи синф рахбарлари ѐрдамида ўқувчиларнинг ота-оналари билан 
―Фарзандим Ким бўлишини истайман‖ мавзусидаги анкета саволларини 
ўтказиб ҳар бир ўқувчи ота-онасининг истак ва ҳохишларини олишлигидан 
иборат бўлади. Касб-ҳунарга йўналтирувчи мутахассиси анкета саволлари 
асосида олинган маълумотларни хисобга олган холда синф ўқувчилари билан 
ҳам ―Мен Ким бўлмоқчиман‖ мавзусида тест анкета саволларига жавоб олиши 
ва унинг ота-онасининг истак хохишлари ўртасидаги муносиблик ва 
тафовутларни аниқлаб олмоғи зарур бўлади. Ўқувчи ва унинг ота-онасининг 
истак хохишлари мок келган ўқувчига ўзи қизиққан аниқ бир касб ҳақида 
маълумотлар бериш, шу касбга яқин бўлган техник ва фан тўгаракларига 
қатнашиши ҳақида тавсия бериши уларни тайѐрлайдиган касб-ҳунар 
коллежлари ҳақида маълумотларни бериб бориш мақсадга мувофиқ бўлади. 
Ўқувчи ота-онасининг истак хохишлари муштарак бўлган ўқувчилар 
гуруҳи билан индивидуал тарзда ишлаш мақсадга мувофиқдир. Бу тоифадаги 
ўқувчининг психологик-педагогик ташхис харитасидаги қизиқиш ва мойиллик 
йўналиши билан ота-оналарини таништиришни, шу йўналишдаги касблар ва 
уларнинг жамитядаги мавқеи ҳақида ахборот ва маслаҳатлар бериш керак 
бўлади. 

---

120 
Ўқувчи 9 синфда якуний психологик-педагогик ва касбий ташхисдан 
ўтказилиб, унинг ―Ташхис хартиаси‖ асосида аниқланган қизиқиши, мойиллик 
ва лаѐқатлари тизими тахлил этилиб, ўқувчининг энг сўнгги касбий йўналиши 
аниқланади. 
Мактабда ташкил этилган тавсияномалар бериш бўйича худудий 
комиссия қарорига асосан ўқувчига академик лицей ѐки касб-ҳунар 
коллежларига йўналтирувчи тавсиянома берилади. Комиссия мактабдаги барча 
битирувчи 9-синф ўқувчиларига тавсияномарни бериб бўлгандан сўнг худудий 
комиссиялар фаолияти тўғрисидаги ўйриқномада кўрсатилган хисоб шакли 
асосан туман ташхис марказига йўналишлар кесимида маълумот беради. Янги 
таълим тизими талабларига асосан, ўқувчиларнинг деярли барчаси 9-синфни 
тамомлаганларидан сўнг академик лицей ва касб-ҳунар коллежларида ўқишни 
давом эттирадилар. 
Ўқувчиларни касб-ҳунарга йўналтириш билан улардаги мавжуд 
билимларни барқарор касбий қизиқиш ва мойилликка ҳамда уларда умумий 
манфаат учун меҳнат қилиш хиссиѐтини шакллатиришга, мамлакат хаѐтида 
ролини чуқур англашга, шунингдек ўғиил ва қизларда мустақилликни, 
ташаббусни, масъулият хиссини, ерга корхонага, жонажон ўлкага бўлган 
муҳаббатини тарбиялага қаратишга эришиш мумкин.