Ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti sapayeva feruza davlatovna

Abdurahmon Jomiy va Davlatshoh 
Samarqandiylarning 
tazkiralarida 
tanqidiy 
fikrlar 
kam, 
koʻpchiligi afsona va rivoyatlarga aralashtirib berilgan boʻlsa, 
Navoiy adiblar haqida tanqidiy fikrlar ham bayon qilib, ular 
haqida aniq ma’lumot berishga harakat qiladi.
Ulugʻ tojik shoiri va mutafakkiri Abdurahmon Jomiyning 1486-
88-yillarda Navoiy maslahati bilan yozilgan “Nafohat ul-uns” asarini 
191

---

shoir 1495-yilda “Nasoim ul-muhabbat” nomi bilan tarjima qiladi. 
Shoir bu asarni tarjima deb atasa-da, “Nasoyim ul-muhabbat” ning 
mundarijasi “Nafohat ul-uns”nikidan ancha farq qiladi.Birinchidan, 
Jomiy muqaddimasi tarjima qilinmay, yangi muqaddima yozilgan. 
Ikkinchidan, “Nafohat ul-uns” ga kirmay qolgan turk mashoyihlarini 
“Nasoyim ul-muhabbat”ga kiritgan shoir tasavvuf ahli sonini 770 
taga yetkazdi. (Jomiy asarida ularning adadi 618 ta). Uchinchidan, 
Navoiy tarjima jarayonida Jomiy asarlaridagi koʻpgina mashoyixlar 
hayoti va faoliyatini yangi ma’lumotlar bilan boyitdi. 
1566-yilda Hasanxoʻja Nisoriy “Muzakkirul-ahbob” tazkirasini 
tuzib, 
unda 
300 
ga 
yaqin 
ijodkor 
haqida 
ma’lumot 
berdi.