Ai tech agency

Сунъий интеллектнинг асосий тушунчалари ва таърифлари

Техника фанлари доктори,

профессор А.Р.Марахимов,

“Сунъий интеллект” нима эканлигини тушиниш ва унга таъриф беришдан олдин аввало “Интеллект” ўзи нима эканлигини аниқлаб олишимиз керак.
Ақл-идрок
Англаш
Тушуниш
Сезиш, хис қилиш
Фикрлаш
Тажриба орқали
ўрганиш
Хулоса қилиш
Қарор қабул қилиш
Интеллект
Intellectus
- бу инсон миясининг маълумот-ларни қабул қилиш, эслаб қолиш, қайта ишлаш ва хулоса қилиш, тажрибалардан ўрганиш, турли шароитларга мослашиш, ўқиш ва изланиш орқали билимларга эга бўлиш ҳамда ушбу билимларни турли ҳаётий, илмий-техник масалаларни ечишда қўллай олиш қобилиятидир.
Интеллект
Шунингдек, “Интеллект” деганда инсоннинг барча “когнитив” қобилиятларини (идрок этиш, эслаш, фикрлаш, тасаввур этиш) ва мавжуд билимларини қўллаган ҳолда “интеллектуал масалаларни” ва муаммоларни ақлан (онгда-мияда) ҳал этиш қобилияти тушунилади.
Интеллектуал масала – бу шундай масала-ларки, уларни ҳал этиш, аввало чуқур билим ва юқори малака талаб этадиган, ўта нозик ва чуқур фикрлаш, мантиқий умумлаштириш ҳамда хулосалар қилиш ва масалани ечиш алгоритмларини излаб топиш талаб этиладиган масалалардир.
Агар, масалани ечими олдиндан маълум бўлса (ҳисоблаш формуласи, математик ифодаси мавжуд бўлса), фақатгина ҳисоблашни ёки уни ечиш учун мавжуд алгоритм асосида фақат талаб этилган амаллар кетма-кетлигини бажариш етарли бўлса, у ҳолда бундай масалаларни интеллектуал масалалар деб айта олмаймиз.
Масалан,
Электр занжиридаги ток кучини ҳисоблаш (I=U/R)
Тўртбурчакни юзасини ҳисоблаш (S=a*b)
Алгебраик тенгламаларни ечиш
Сонли интеграллаш ва дифференциаллаш
каби масалаларни интеллектуал масалалар тоифасига кирита олмаймиз.
Қувватни ҳисоблаш (P=A/t, P=U*I, P=*R)
Тўғри бурчакли учбурчакнинг катетини ҳисоблаш ()
Сунъий интеллект нима ва у қандай ишлайди деган саволларга жавоб беришдан олдин биз қуйидаги тушунчаларга ҳам аниқлик киритиб олишимиз керак