“ахборот хавфсизлиги”

ISO/IEC 15408-1-2005 – “Ахборот технологияси. Хавфсизликни таъминлаш методлари ва воситалари. Ахборот технологиялари хавфсизлигини баҳолаш мезонлари”
ISO/IEC 15408-2005 халқаро стандарти ISO/IEC JТC 1 «Ахборот технологиялари» Биргаликдаги техник қўмита, SC 27 «АТ хавфсизлигини таъминлаш методлари ва воситалари» кичик қўмита томонидан тайёрланган. ISO/IEC 15408-2005 га ўхшаш матн «Ахборот технологиялари хавфсизлигини баҳолашнинг умумий мезонлари» 2.3-версия (2.3 УМ деб номланади) сифатида «Умумий мезонлар» лойиҳасининг ҳомий-ташкилотлари томонидан эълон қилинган.
Стандартнинг иккинчи таҳрири техник жиҳатдан қайта ишлашга тўғри келган биринчи таҳрир (ISO/IEC 15408:1999)ни бекор қилади ва уни алмаштиради.
ISO/IEC 15408-2005 га ўхшаш бўлган O‘z DSt ISO/IEC 15408 «Ахборот технологиялари - Хавфсизликни таъминлаш методлари ва воситалари - Ахборот технологиялари хавфсизлигини баҳолаш мезонлари» умумий сарлавҳа остидаги қуйидаги қисмлардан ташкил топган:
1-қисм: Кириш ва умумий модел;
2-қисм: Хавфсизликка қўйиладиган функционал талаблар;
3-қисм: Хавфсизликка қўйиладиган ишонч талаблари.
O‘z DSt ISO/IEC 15408 хавфсизликни мустақил баҳолаш натижаларини қиёслаш имкониятини беради. Бунга АТ маҳсулотлари ва тизимларининг хавфсизлик функцияларига ва хавфсизликни баҳолашда уларга қўлланиладиган ишонч чораларига қўйиладиган талаблар умумий тўпламининг тақдим этилиши билан эришилади.
O‘z DSt ISO/IEC 15408 АТ маҳсулотлари ва тизимларининг хавфсизлик функциялари билан ишлаб чиқилишидаги каби, шундай функцияли тижорат маҳсулотлари ва тизимларининг сотиб олинишида ҳам қўлланма сифатида фойдали. АТнинг бундай маҳсулоти ёки тизимининг баҳоланиши баҳолаш объекти (БО) деб аталади. БундайБОга, масалан, операционтизимлар, ҳисоблаштармоқлари, тақсимлангантизимларваиловаларкиради.


2. Ахборот хавфсизлиги соҳасига оид миллий стандартлар

Ушбу бўлимда келтирилган стандартлар замон талаблари томонидан келиб чиққан ҳолда амалга оширилган бўлиб, асос сифатида Ўзбекистон Республикасининг "Электрон рақамли имзо хусусида"ги ва "Электрон хужжат алмашинуви хусусида"ги қонунларини келтиришимиз мумкин.

Ушбу стандартлар ЭҲМ тармоқларида, телекоммуникацияда, алоҳида ҳисоблаш комплекслари ва ЭҲМда ахборотни ишлаш тизимлари учун ахборотни шифрлашнинг умумий алгоритмини ва маълумотларни шифрлаш қоидасини белгилайди.