Agronomiya va biotexnologiya fakulteti

rasm. Granitning nurashi. 2-rasm. Magmatik tog’ jinslarining

nurashi.

Yer yuzida tarqalgan har xil tosh, shag’al., qum, chang va loyqalar singari g’ovak jinslar uzoq vaqtlardan buyon davom etib izlayotgan nurash jarayoni mahsuli hisoblanib, ular asosan yerning nurash qobig’ida uchraydi va tuproq ona jinsi bo’lish qobiliyatiga ega.

Tuproq yerning bosh qatlamini hosil qiladi uch o’lchovli organi hisoblanadigan qobiq. Bu qatlam har yer usti hayot qo’llab-quvvatlaydi, tozalovchi filtrlar va suv, biodegrades poklaydiyer usti-suv ekologik tizimlar o’rtasidagi ifloslantiruvchi gazsimon almashish va atmosfera. Bu barcha tabiiy resurslar va birlamchi eng asosiy hisoblanadi. Oziq-ovqat ishlab chiqarish uchun o’rta. Sanoat xom ashyo manbai tashqari va fuqarolik tuzilmalari uchun poydevor, u ham sayyora tarixi va bir arxiv hisoblanadi ishlab chiqilgan germplasm yoki seyedbankning jihozi. Muddatli tuproq resurs manfaatli sifatida belgilangan aktivlar va tuproq uchun mo’ljallanganligini foydalanish bilan bog’liq xususiyatlari. Tuproq barqaror boshqarish atroflicha tushunishga bog’liq uning sifatlari, jarayonlar uning ekotizim xizmatlarini yoki karasal vazifalarini mo’tadil ahamiyati, va atrof-muhit bilan o’zaro orqali sodir o’zgarishlar tuproq muhim sifatlar quyidagilar kiradi:Bu asrlarga o’n yilliklar inson vaqt ichida tiklanmaydigan hisoblanadi. Bu teng peyzaj orqali va biomassa ekologiya o’rtasida taqsimlanadi. Bu noto’g’ri va noto’g’ri moyil bo’ladi.¹

¹ (Soil degradation in the United States: extent, severity, and trends/ Rattan Lal, Terry M.Sobecki, Thomas Iiваri, John M. Kimble.2004, 3бет.)

Tog’ jinslari va minerallarning nurashi tabiiy faktorlarning ta’siriga ko’ra 3 xil:

fizikaviy, kimyoviy va biologik nurash turlariga bo’linadi.